Amsterdam Light Festival zet vrouwelijke wetenschapspioniers in het licht

januari 2021 Kunstkijker Willem van Altena

Ondanks de coronacrisis en de lockdown gaat het Amsterdam Light Festival toch, in aangepaste vorm door. In de wintermaanden verschijnen er zeven bijzondere lichtkunstwerken in de hoofdstad. Onlangs is het lichtobject ‘Omaggio a’ onthuld, wat Italiaans is voor ‘hommage aan’. Met dit werk van het gerenommeerde lichtbedrijf iGuzzini uit Italië wordt een eerbetoon gebracht aan drie belangrijke vrouwen uit de wetenschap. Twee daarvan zijn medische wetenschappers, en de plek van het lichtkunstwerk is daarom toepasselijk: ziekenhuis Amsterdam UMC locatie VUmc.

Onderbelicht

Op de gevel van het ziekenhuis worden drie portretten van de hand van kunstenaar Rachel Kondrup geprojecteerd van drie vrouwelijke kopstukken uit de wetenschap: Mária Telkes, Françoise Barré-Sinoussi en Rosalind Franklin. Volgens de Italiaanse kunstenaars zijn de prestaties van alle drie de vrouwen altijd onderbelicht gebleven in de wetenschappelijke wereld, en daarom is een hommage op zijn plaats. In de woorden van Rosalind Franklin: “Weinig vrouwelijke wetenschappers hebben te maken gehad met zoveel controverse als ik.”

DNA en HIV

De Hongaars-Amerikaanse Mária Telkes (1900-1995) was een pionier in het onderzoek naar zonne-energie, en was een van de eersten die erin slaagde om zonnewarmte op te slaan, een techniek die we nu volop gebruiken in zonnecollectoren. De Britse Rosalind Franklin (1920-1958) ontdekte in 1952 de structuur van het menselijk DNA, maar zij overleed voordat ze daar de Nobelprijs voor kon ontvangen. En de Franse wetenschapper Françoise Barré-Sinoussi (1947) identificeerde het HIV-virus in de jaren ’80 als de veroorzaker van Aids en doet sindsdien onderzoek naar geneesmiddelen en een vaccin.

Wetenschap

Normaliter vindt het Amsterdam Light Festival plaats binnen de grachtengordel, maar omdat er dit jaar voor een andere aanpak is gekozen waarbij minder mensen op de been gebracht worden zijn er allerlei locaties buiten de binnenstad in beeld gekomen. De Zuidas is een van die locaties, en de keuze voor de gevel van het voormalige VU-ziekenhuis was dan ook snel gemaakt. Het onderwerp van het kunstwerk op de gevel van locatie VUmc verhoudt zich immers direct tot een van de pijlers van Amsterdam UMC: wetenschap. Het medisch-wetenschappelijk onderzoek had er totaal anders uitgezien als Franklin de DNA-structuur niet had ontdekt of zonder de baanbrekende ontdekking van het immuundeficiëntievirus door Barré-Sinoussi.

Fotografie: Janus van der Eijnden

Meer informatie

Bezoek de website van het Amsterdam Light Festival