Articles

Status dystonicus: diepe hersenstimulatie kan levensreddend zijn

TNN - jaargang 123, nummer 7, november 2022

dr. M.E. van Egmond , prof. dr. M.A.J. de Koning-Tijssen

“Imagine yourself at a calm sea and suddenly a storm brews up. The ship is tossed around and may sink, because the waves become very turbulent. A dystonic storm or status dystonicus is a situation where dystonia which has been manageable, becomes unmanageable and widespread throughout the body (…) and turns out to be a medical emergency.1

Dr. Jean-Pierre Lin, kinderneuroloog, Evelina Children’s Hospital, Londen, Verenigd Koninkrijk

Iedere zorgverlener die in de klinische praktijk te maken heeft gehad met een patiënt met een status dystonicus zal dit indrukwekkende beeld niet snel vergeten. De onwillekeurige bewegingen en abnormale houdingen, kenmerkend voor dystonie, zijn bij een status dystonicus zodanig ernstig dat ziekenhuisopname noodzakelijk is.2 Vroegtijdige herkenning en behandeling is essentieel, omdat persisterende status dystonicus kan leiden tot hyperthermie en rhabdomyolyse, met uiteindelijk multi-orgaanfalen tot gevolg.2,3

(TIJDSCHR NEUROL NEUROCHIR 2022;123(7):325–6)

Lees verder

Medicamenteuze behandeling van hyperkinetische bewegingsstoornissen

TNN - jaargang 122, nummer 2, maart 2021

drs. J. van de Wardt , prof. dr. M.A.J. de Koning-Tijssen

SAMENVATTING

Patiënten met een hyperkinetische bewegingsstoornis hebben een teveel aan bewegingen, die erg invaliderend en vaak lastig te behandelen kunnen zijn. Naast de bij voorkeur causale behandeling is de behandeling van de overtollige bewegingen voornamelijk symptomatisch. Dit artikel richt zich op de symptomatische medicamenteuze behandeling van dystonie, tremor, chorea en myoclonus. In enkele flowcharts worden de eerste stappen in de klinische beoordeling en de symptomatische behandeling van deze bewegingsstoornissen weergegeven. Hierbij was het streven zo veel mogelijk ‘evidence based medicine’ aan te houden, bij voorkeur systematische reviews en gerandomiseerde trials. Vanwege een beperkte hoeveelheid hiervoor geschikte literatuur, is dit artikel vaak gebaseerd op consensusrichtlijnen en ‘expert opinion’.

(TIJDSCHR NEUROL NEUROCHIR 2021;122(2):62-9)

Lees verder

Diepehersenstimulatie: van paradoxen naar nieuwe inzichten, technieken en indicaties

TNN - jaargang 119, nummer 6, december 2018

dr. M. Beudel , D.L.M. Oterdoom , dr. M.E. van Egmond , prof. dr. T. van Laar , prof. dr. M.A.J. de Koning-Tijssen , prof. dr. J.M.C. van Dijk

SAMENVATTING

Anno 2018 wordt diepehersenstimulatie (‘deep brain stimulation’; DBS) al meer dan 30 jaar toegepast. DBS wordt het meest toegepast bij patiënten met de ziekte van Parkinson, maar ook bij hyperkinetische bewegingsstoornissen, waaronder tremor en dysto-nie. Op het eerste gezicht lijkt het paradoxaal dat stimulatie van identieke hersenkernen bij de ene patiënt bradykinesie kan doen verminderen en bij de andere patiënt juist overtollige bewegingen doet afnemen. In de afgelopen jaren is door deze ogenschijnlijk paradoxale effecten van DBS de hypothese over hoe het netwerk van cortex en basale kernen functioneert veranderd. Er lijkt functioneel namelijk geen sprake te zijn van eenvoudige inhibitie of excitatie, zoals voorheen werd gedacht. Eerder lijkt het te gaan om selectieve modulatie van pathologische oscillerende hersenactiviteit. Door nieuwe beeldvormingsmodaliteiten kunnen wittestofbanen nu beter in beeld worden gebracht. Hierdoor is duidelijk geworden dat de daadwerkelijk gestimuleerde structuren bij DBS meer de wittestofbanen dan de hersenkernen zijn. Deze nieuwe inzichten in pathologische oscillaties en betrokken structuren geeft meer inzicht in de werking van DBS, of beter gezegd neuromodulatie. Door deze toename van kennis is het tevens mogelijk om de instellingen van DBS te optimaliseren en het indicatiegebied van DBS uit te breiden. In dit artikel worden deze nieuwe ontwikkelingen besproken met een vertaalslag naar de huidige klinische praktijk.
(TIJDSCHR NEUROL NEUROCHIR 2018;119(6):207–14)

Lees verder