Neuropathische pijn (zenuwpijn)

Ziektebeeld

Zenuwpijn, ofwel neuropathische pijn, is pijn die ontstaat door een zenuwbeschadiging.

Symptomen

Bij zenuwpijn beperken de klachten zich vaak tot het gebied wat bij die zenuw hoort. Elke zenuw voorziet weer een ander deel van ons lichaam van gevoel en aansturing. Als zenuwen beschadigd of bekneld raken, gaan ze verkeerde signalen doorgeven. Dit kan betekenen te sterke of continue signalen (pijn), of juist te weinig signalen (doof gevoel). Zenuwschade kan zich dus op verschillende manieren uiten. Bijvoorbeeld:

Branderig gevoel
Schrijnend gevoel
Diepe knagende pijn
Uitstralende/schietende pijn
tekoud of juist warm
Tintelingen
overgevoeligheid voor normale aanraking: Kleding of een lichte aanraking kan al een heftige pijnreactie veroorzaken.
Een verdoofd of slapend gevoel

Merkwaardig genoeg gaat het bij zenuwpijn vaak om een huidgebied dat gevoelloos lijkt, terwijl toch pijn wordt ervaren.

Oorzaak

Enkele veelvoorkomende oorzaken:

Carpaaltunnel syndroom; waarbij de zenuw in de pols bekneld raakt
Hernia (radiculair syndroom); waarbij een zenuwwortel in de rug of nek bekneld raakt
Polyneuropathie : de eindzenuwen in voeten en handen raken beschadigd
Chemotherapie: als gevolg van bijwerkingen van de medicijnen
Suikerziekte (diabetes): dit leidt soms tot polyneuropathie of aantasting van de dunne huidzenuwtjes
Gordelroos een virusinfectie in een zenuwknoop leidt tot klachten in het gebied van die specifieke zenuw
De ziekte Guillain Barre: ontstekingsreactie van het lichaam waarbij eigen zenuwen worden aangevallen, vaak na het doormaken van een virus
HIV: dit geeft vaak zeer pijnlijke polyneuropathie.
Post traumatisch of post-operatief zenuwletsel : als gevolg van een ongeval/botbreuk/operatie
Fantoompijn waarbij de zenuwen naar het afgezette ledemaat signalen blijven afgeven

Diagnose

Vaak kan de diagnose van zenuwpijn door een huisarts worden gesteld op basis van klachten en een lichamelijk onderzoek. Bij mensen met diabetes die een branderige pijn aan hun voeten melden is een polyneuropathie heel waarschijnlijk. Gordelroos is eveneens goed herkenbaar. Bij de verdenking oppolyneuropathie en andere aandoeningen zal de huisarts geregeld doorverwijzen naar een neuroloog. Deze kan met een uitgebreid neurologisch onderzoek en soms met behulp van scans en/of een zenuwgeleidingsonderzoek (EMG), de diagnose stellen.

Behandeling

Als er een behandelbare oorzaak is, zal geprobeerd worden de oorzaak weg te nemen. Dit is helaas niet altijd mogelijk (of effectief), waardoor mensen baat kunnen hebben bij pijnstilling. Bij gewone wondpijn werken pijnstillers als paracetamol, aspirine en diclofenac goed. Deze medicijnen werken doorgaans niet goed genoeg voor pijnbestrijding bij neuropathische pijn. Zenuwpijn reageert beter op medicijnen die de zenuwsignalen blokkeren of die een verwerking van de pijnprikkel in de hersenen aanpakt. Deze medicijnen worden ook vaak voorgeschreven aan patiënten die lijden aan een depressie of epilepsie, maar blijken ook te werken tegen zenuwpijn. Amitriptyline, nortriptyline, carbamazepine, gabapentine, duloxetine en pregabaline zijn hier voorbeelden van.

Anders dan “gewone” pijnstillers, moeten deze medicijnen dagelijks genomen worden en duurt het even voordat het eerste effect merkbaar is, vaak nu 1-2 weken. Als er hele lokale huidpijn is, kan de plek ook lokaal behandeld worden met een verdovende crème. Dit werkt niet als de plek te groot is, of de pijn te diep zit. Zenuwpijn kan hardnekkig zijn, en niet goed onder controle te krijgen met behandeling met een medicijn. Ook de bijwerkingen van de medicatie kunnen te hinderlijk zijn. Soms moeten er meerdere middelen geprobeerd worden voor het juiste middel gevonden wordt, dit is bij iedereen anders. Ook kunnen er meerdere middelen tegelijkertijd voorgeschreven worden. In ernstige gevallen kan besloten worden om morfine voor te schrijven. Een neuroloog of pijnarts kan ook besluiten om de zenuw te blokkeren door een injectie te geven met een combinatie van een pijnstiller en ontstekingsremmer. Langdurige zenuwpijn kan ook behandeld worden met elektrische zenuw- of ruggenmergstimulatie.