Een eenmalige intracerebrale behandeling met een nieuwe gentherapie vertraagt de ziekteprogressie bij de ziekte van Huntington met 75 procent over 3 jaar. Dat blijkt uit een fase I/II-studie door het University College London Huntington’s Disease Centre en farmaceut uniQure.
De ziekte van Huntington is een erfelijke en progressieve hersenaandoening veroorzaakt door een fout in het huntingtine-gen, waardoor zenuwcellen in de hersenen afsterven. De eerste klachten ontstaan meestal tussen het 30ste en 50ste levensjaar en bestaan uit ongewilde bewegingen, spierverstijving, problemen met coördinatie, geheugenverlies en gedragsveranderingen. De ziekte leidt tot een geleidelijke achteruitgang van motorische en cognitieve functies en is uiteindelijk fataal. In Nederland lijden ongeveer 1.700 mensen aan de ziekte van Huntington. Daarnaast zijn er duizenden mensen die drager zijn van de genetische mutatie die de ziekte veroorzaakt en daarmee een verhoogd risico hebben om de aandoening te ontwikkelen.
Het onderzoek in Londen betrof 29 patiënten met genetisch bevestigde ziekte van Huntington. Inclusiecriteria waren leeftijd boven 18 jaar, mutatie in het HTT-gen en geen andere ernstige neurologische aandoening. De interventie bestond uit eenmalige diepe herseninjectie van een adeno-geassocieerd virus (AAV5-miHTT) dat genetisch materiaal bevat voor microRNA gericht tegen mutant huntingtine. De complexe procedure duurde 12 tot 18 uur onder MRI-geleide chirurgie.
Na 36 maanden liet de AMT-130-groep met hoge dosering een 75 procent vertraging van ziekteprogressie zien op de ‘composite Unified Huntington’s Disease Rating Scale’ (cUHDRS) met een gemiddelde verandering van -0,38 vs. -1,52 in de controlegroep (p=0,003) en een 60 procent vertraging op de ‘Total Functional Capacity’ (TFC; p=0,033). Gemiddelde neurofilament light (NfL)-concentraties in liquor bleven onder baseline, wat duidt op afgenomen neuronale schade. Extra analyses tonen gunstige trends voor cognitieve instrumenten (SDMT, SWRT).
AMT-130 werd over het algemeen goed verdragen. Meest voorkomende bijwerkingen waren procedure-gerelateerd, zoals hoofdpijn en postoperatieve inflammatie, die verdwenen met (steroïde) behandeling. Sinds december 2022 zijn er geen nieuwe geneesmiddel-gerelateerde ernstige bijwerkingen vastgesteld.
Dure behandeling
De resultaten impliceren dat AMT-130, bij toelating, een significant ziektemodificerend effect voor Huntington kan bieden. Dit kan het praktijkperspectief veranderen voor patiënten die tot nu toe geconfronteerd werden met onbehandelbare neurodegeneratie. Hoewel de prijs nog niet officieel bekend is is al wel duidelijk dat het om een zeer dure behandeling gaat, wat ook bij andere gentherapieën het geval is. Farmaceut uniQure verwacht nog dit jaar toegelaten te worden op de Amerikaanse markt, bij de Europese medicijnautoriteit EMA wordt ook een toelatingsprocedure voorbereid. Of en wanneer deze behandeling beschikbaar komt in Nederland is nog niet te zeggen.
Bronnen
Naar boven
