OSAS (obstructief slaap apneu syndroom)

Ziektebeeld

Bij OSAS is er sprake van ademstops tijdens het slapen waardoor de kwaliteit van de slaap wordt beïnvloed en patiënten overdag slaperig zijn en minder goed functioneren. De ademstops, apneus genoemd, kunnen optreden doordat spieren in de keel tijdens de slaap ontspannen. De ademhaling wordt geblokkeerd door de tong en zachte delen in de keel. De ademstops kunnen alleen onderbroken worden door een korte ontwaakreactie die automatisch optreedt door het dalen van het zuurstofgehalte in het bloed. OSAS gaat doorgaans gepaard met snurken.

Symptomen

Mensen die lijden aan de aandoening OSAS krijgen overdag te maken met klachten van overmatige slaperigheid doordat de kwaliteit van de slaap in de nacht onvoldoende is. Hierdoor ontstaat overdag concentratieverlies en vermoeidheid. De meest voorkomende symptomen bij OSAS zijn:

  • Snurken
  • Nachtelijke ademstops (apneus)
  • Herhaald wakker schrikken
  • Slaperigheid overdag
  • Niet verfrissende slaap
  • Concentratie- en geheugen verlies

Oorzaak

Ademstops bij OSAS, apneus genoemd, kunnen optreden doordat spieren tijdens de slaap ontspannen. De ademhaling in de keel wordt in de fase van ontspanning geblokkeerd door de tong en zachte delen in de keel. Overgewicht is een veel voorkomende oorzaak van OSAS. Anatomische factoren die OSAS kunnen veroorzaken zijn een korte, dikke nek, een grote tong, grote amandelen, een vernauwing in de neusholte en een naar achteren staande onderkaak. Andere factoren die een rol kunnen spelen bij OSAS zijn roken, alcohol, drugs en het gebruik van slaapmiddelen, kalmeringsmiddelen en rustgevende medicijnen.

Diagnose

Bij het vermoeden van slaapapneu zal een arts een patiënt doorverwijzen naar een slaapcentrum voor een polygrafisch of polysomnografisch onderzoek, ofwel een slaapregistratie. Bij een polygrafie krijgt patiënt in het slaapcentrum elektroden op de kleding en een vinger geplakt. Daarna mag patiënt meestal naar huis om de nacht thuis door te brengen. De volgende dag worden de gegevens uitgelezen. Bij een polysomnografisch onderzoekt slaapt patiënt een nacht met verschillende sensoren die aan het hoofd, op de armen en op de benen worden aangebracht. Deze sensoren registreren de ademhaling, beenbewegingen en hersenactiviteit. De behandeling van OSAS kan plaatsvinden bij een neuroloog of KNO-arts en regelmatig is ook de longarts betrokken.

Bij de slaapregistratie zal het aantal ademstops per uur worden bepaald (apneu-hypopneu index), dit is het aantal ademstops per uur. Vanaf een AHI van 15 is er een verhoogd risico op hart- en vaatziekten.

Behandeling

Voor OSAS zijn verschillende behandelmogelijkheden: CPAP (continuous positive airway pressure), MRA (mandibulair repositie apparaat), SPT (slaappositietrainer) of een operatie. De meest toegepaste behandeling is CPAP. De positieve druk wordt toegediend via een masker dat ‘s nachts over de neus en/of het gezicht wordt gedragen. Hierdoor wordt op een lichte manier lucht tegen de achterkant van de keel geblazen. Door de toediening van deze lucht blijft de luchtweg open en kan de patiënt rustig doorademen tijdens de slaap.

Het gebruik van een MRA, een soort gebitsprothese, kan ervoor zorgen dat de kaak een klein stukje naar voren wordt geduwd, waardoor de luchtweg openblijft. Een MRA wordt bij een tandheelkundig specialist aangemeten. Een MRA is niet voor iedereen geschikt, het is afhankelijk van de staat van het gebit. Andere antisnurkbeugels, die met heet water op maat gemaakt worden, kunnen helpen zijn tegen snurken maar zijn niet effectief tegen OSAS.

Bij een lichte vorm van OSAS kan een slaappositietrainer (SPT) helpen. Bij deze therapie leert patiënt niet op de rug te liggen. Als de OSAS voornamelijk in rugligging voorkomt kunnen de symptomen afnemen.

Bij een operatie wordt het bovenste gedeelte van de luchtweg ruimer gemaakt. Hierdoor kan de patiënt makkelijker ademen.

Daarnaast wordt patiënten met overgewicht aangeraden af te vallen.

Het type behandeling wordt altijd aan de hand van de uitslagen van een onderzoek bepaald.

Aanvullende info

Patiëntenvereniging

Ziektebeeld

Symptomen

Oorzaak

Diagnose

Behandeling

Patiëntenvereniging