Articles

Ziektemodulerende behandeling van multiple sclerose bij volwassenen; addendum bij de richtlijn Multipele sclerose

TNN - jaargang 122, nummer 1, februari 2021

dr. J. Smolders , dr., ir. J.J.A. de Beer , dr. S.T.F.M. Frequin , K. Harrison , drs. B.J.A. van Hoeve , dr. E. Hoitsma , dr. E.L.J. Hoogervorst , dr. J. Killestein , drs. A.W. Lenderink , dr. B. Moraal , dr. J. Mostert , drs. T.A.M. Siepman , D.T. Witte , dr. B.A. de Jong

SAMENVATTING

De afgelopen jaren zijn verschillende nieuwe ziektemodulerende therapieën voor multiple sclerose geïntroduceerd. Daarbij is de visie op de optimale behandeling van multiple sclerose veranderd. Een proactieve aanpak om inflammatoire ziekteactiviteit tijdig op te sporen is nodig, maar daarnaast is goede controle noodzakelijk om bijwerkingen en risico’s van therapieën te beheersen. Recentelijk is het richtlijnaddendum Ziektemodulerende behandeling van multiple sclerose bij volwassenen van de Nederlandse Vereniging voor Neurologie verschenen. In dit artikel worden een aantal conceptuele onderbouwingen uit deze richtlijn uiteengezet, en worden enkele praktische adviezen besproken.

(TIJDSCHR NEUROL NEUROCHIR 2021;122(1):17-21)

Lees verder

Evidence-based effectiviteitsmonitoring van immunomodulerende therapieën bij multiple sclerose: enkele praktische modellen

TNN - jaargang 116, nummer 4, december 2015

G.J.D. Hengstman , dr. S.T.F.M. Frequin , dr. B. Jelles , dr. J.W.B. Moll , dr. E.Th.L. van Munster , L.G.F. Sinnige , prof. dr. R.M.M. Hupperts

Samenvatting

Met de toename van mogelijkheden ten aanzien van actieve immunomodulatie bij MS is er ook toenemend behoefte aan goed onderbouwde strategieën om de werkzaamheid van ingestelde therapieën te beoordelen. Recent onderzoek geeft steeds meer handvatten aan de praktiserend neuroloog om een oordeel te geven over de effectiviteit van immunomodulerende behandelingen bij MS. Hierbij is steeds duidelijker geworden dat niet alleen klinische parameters zoals relapsen en ziekteprogressie belangrijk zijn, maar met name ook de MRI-scan van de hersenen. Bijvoorbeeld modellen zoals het 2013 Canadese TOR-model en de gemodificeerde Rio-score kunnen hierbij in de dagelijkse praktijk eenvoudig toegepast worden.
(TIJDSCHR NEUROL NEUROCHIR 2015;116(4):198-204)

Lees verder

Fingolimod bij multiple sclerose: een praktische richtlijn

TNN - jaargang 113, nummer 2, april 2012

G.J.D. Hengstman , prof. dr. R.M.M. Hupperts , dr. E.Th.L. van Munster , drs. T.A.M. Siepman , dr. S.T.F.M. Frequin , B. de Jong , dr. J. Killestein , E.A.C.M. Sanders

Samenvatting

Fingolimod is het eerste orale immuunmodulerende middel dat geregistreerd is voor de behandeling van relapsing remitting multipele sclerose. Naast een duidelijk gunstig effect op het beloop van multipele sclerose heeft het middel ook enkele potentieel nadelige effecten waarmee men in de dagelijkse praktijk rekening moet houden. Zo dient er aandacht te zijn voor het optreden van bradycardieën en atrioventriculaire geleidingsstoornissen na de eerste gift, macula-oedeem, een verhoogde kans op met name herpesinfecties, huidmaligniteiten, gestoorde leverfuncties, hypertensie en een verminderde longfunctie. In een consensusbijeenkomst is door een groep van neurologen met bijzondere expertise op het gebied van multipele sclerose een praktische richtlijn opgesteld omtrent het veilig en verantwoord gebruik van dit middel. Deze richtlijn is voor zover mogelijk gebaseerd op gegevens verkregen uit diverse klinische studies.
(Tijdschr Neurol Neurochir 2012;113:82-9)

Lees verder