Blauw licht helpt mensen om sneller te herstellen na een hersenschudding

september 2020 Zorg van de Toekomst Willem van Altena
The businesswoman in glasses

Een hersenschudding is geen pretje, en kan soms voor langdurige na-effecten zorgen. Tegen een hersenschudding bestaat geen geneesmiddel, en symptoombestrijding is dan vaak de enige optie. Pijnstillers, antidepressiva en slaapmiddelen bijvoorbeeld. Maar er is nu een hulpmiddel gevonden dat niet bij de apotheek gehaald hoeft te worden. Blauw licht.

Recent wetenschappelijk onderzoek aan de universiteit van Tucson (Arizona, USA) concludeert dat blauw licht kan helpen bij het herstel van een hersenschudding (in vaktermen mild Traumatic Brain Injury, mTBI) doordat de patiënt beter gaat slapen. Het onderzoek, dat recent werd gepubliceerd in vakblad Neurobiology of Disease, werd uitgevoerd in opdracht van het Amerikaanse minsterie van Defensie. De reden daarvoor is dat hersenschuddingen een van de meest voorkomende fysieke letsels bij militairen zijn. Daarnaast lopen ook sporters –denk aan American football of aan vechtsporten- een groot risico op een hersenschudding.

Volgens de onderzoekers heeft ongeveer de helft van de mensen die een milde hersenschudding hebben gehad last van slapeloosheid. Dat heeft een negatieve invloed op het algehele herstel. Het blijkt zelfs dat ongeveer 15% van de mensen die een hersenschudding hebben gehad een jaar na dato nog steeds met de fysieke nasleep ervan kampen. 

Gezonde nachtrust

Professor William D. ‘Scott’ Killgore is hoogleraar in de psychiatrie aan de universiteit in Tucson en een van de mede-auteurs van de studie. Hij stelt dat een hersenschudding het zachte breinweefsel laat trillen, waardoor hersencellen beschadigd kunnen raken. Met zijn team wilde hij op zoek naar een behandelmethode die zou kunnen helpen bij het herstel na een hersenschudding, en dan liefst in de niet-farmacologische hoek. Daarbij gingen de gedachten al vrij snel uit naar de slaap. Gezonde nachtrust is een van de belangrijkste factoren in het herstel van ziekte, en ook van een hersenschudding. Verbeteren van de duur en kwaliteit van de slaap zou kunnen leiden tot een sneller herstel na een hersenschudding, redeneerden de onderzoekers. Volgens Killgore is aangetoond dat slaap na een blessure de productie van oligodendrocyten, een bepaald soort hersencel, vergemakkelijkt. “Zonder voldoende herstellende slaap zal het herstel van hersenweefsel waarschijnlijk worden vertraagd of niet volledig plaatsvinden” stelt Killgore.

In Tucson vond een klinische studie plaats met 35 volwassenen die allemaal een hersenschudding hadden gehad. Uitgangspunt van de studie was het versterken van het circadische ritme van de deelnemers; het natuurlijke proces dat de slaap-waakcyclus van 24 uur dicteert. De onderzoekers deden dit door de deelnemers gedurende 6 weken elke ochtend gedurende 30 minuten vroeg in de ochtend bloot te stellen aan blauw licht van een lichttherapie-apparaat. De deelnemers in de controlegroep kregen oranje licht te zien in plaats van blauw.

Melatonine

Blauw licht onderdrukt de aanmaak van het slaaphormoon melatonine door de pijnappelklier. Het is onder andere aangetoond dat blootstelling aan blauw licht in de avond, zoals dat wordt uitgestraald door de schermen van mobiele telefoons en computers, voor slaapproblemen kan zorgen. Blootstelling aan blauw licht, zoals zonlicht bij zonsopgang, vertelt het lichaam dat het ochtend en tijd is om te stoppen met slapen. De pijnappelklier reageert door te stoppen met de aanmaak van melatonine en de slaper ontwaakt. Wanneer het blauwe licht afneemt aan het eind van de dag stijgt de melatonineproductie weer en maakt het brein en het lichaam zich op voor de nachtrust.

Gemiddeld vielen de deelnemers die in de ochtend binnen twee uur na het ontwaken een half uur lang blauw licht ‘binnenkregen’ ‘s avonds beter in slaap en ze werden ook een uur eerder wakker dan voor de testperiode. Ook voelden ze zich overdag alerter, en bleken hun cognitieve vaardigheden verbeterd te zijn. De onderzoekers concluderen dat blootstelling aan blauw licht in de ochtend helpt om de normale slaap-waakcyclus dagelijks te ‘resetten’ en het vermogen om ‘s nachts beter te slapen bevordert. Betere nachtrust leidt uiteindelijk tot sneller herstel van een hersenschudding.

Nachtdienst

Blauw licht overdag is ondersteunend voor het dag- en nachtritme, maar in de nacht is het effect juist omgekeerd. Blauw licht ‘s nachts kan je hersenen doen denken dat het ochtend is en daardoor de slaap verstoren. Dat kan een voordeel zijn voor mensen die in ploegen- of in nachtdienst werken. Door in het begin van de nacht werknemers aan 30 minuten blauw licht bloot te stellen wordt het slaap/waak ritme met enkele uren vertraagd waardoor de slaapdruk in de ochtend toeneemt.

Onderzoekers kijken nu naar het effect van blauw licht op de slaap van mensen met emotionele stoornissen, zoals posttraumatische stressstoornis. Ook wordt gekeken naar de inzet van blauw licht bij gezonde personen, om bijvoorbeeld de alertheid en reactiesnelheid te vergroten.

Bron
Lees het artikel uit Neurobiology of Disease over het onderzoek hier.