Effect van cannabis-gebaseerde medicatie op neuropathische pijn: resultaten van een gerandomiseerde, placebogecontroleerde studie

juli 2023 EAN 2023 Marjolein Haakman-Groot

Dr. Julie Hansen

Neuropathische pijn kan een grote negatieve impact op de kwaliteit van leven hebben en is vaak lastig te behandelen. Tot dusver is het effect van cannabis-gebaseerde medicatie (‘cannabis-based medicine’, CBM) bij neuropathische pijn nog weinig onderzocht bij mensen. In een nieuwe studie, tijdens EAN 2023 gepresenteerd door dr. Julie Schjødtz Hansen (Aarhus University Hospital, Denemarken), werd onderzocht of CBM effectief kan zijn bij de behandeling van mensen met neuropathische pijn.

Neuropathische pijn is gedefinieerd als pijn die wordt veroorzaakt door een laesie of ziekte aan het somatosensorische zenuwstelsel, waarbij de oorzaak zowel centraal of perifeer kan liggen. De pijn kan verschillen van persoon tot persoon en komt vaker voor bij mensen met multiple sclerose (MS) of ruggengraatletsel (‘spinal cord injury’, SCI). In een nieuwe gerandomiseerde, placebogecontroleerde studie werd de effectiviteit van de inzet van CBM onderzocht bij deze patiëntgroepen.  

Studieopzet

In de gerandomiseerde, placebogecontroleerde studie werden mensen met MS of een stabiele SCI geïncludeerd die al minstens drie maanden last hadden van centrale neuropathische pijn en/of spasticiteit. Er waren diverse exclusiecriteria waaronder comorbide pijnaandoeningen, het gebruik van opioïden, recreationeel gebruik van cannabis of voorgeschreven cannabisgebruik in de drie maanden voor de start van de studie. Tijdens de behandelperiode mochten deelnemers daarnaast niet autorijden.

Bij de start van de studie werd een bloedsample afgenomen en een ECG uitgevoerd. Vervolgens werden de deelnemers gerandomiseerd om CBM of een placebo te ontvangen voor zeven weken, met daarna nog vier weken follow-up. De eerste drie weken bestonden uit een escalatie-fase waarin werkt toegewerkt naar de maximale dosis. Tijdens week 4-6 ontving de patiënt een vaste dosis CBM en in week 7 werd de dosering afgeschaald. In de behandelingsperiode werden ook ECG’s uitgevoerd, bloed afgenomen en andere klinische testen gedaan.

Verder rapporteerde de patiënt elke dag de de patiëntgerapporteerde centrale neuropathische pijnscore op de numeric rating scale (NRS0-10)-waarde in een e-dagboek, waarbij 0 geen pijn indiceert en 10 de ergst voorstelbare pijn. Ook werd het gebruik van de CBM-medicatie en paracetamol bijgehouden, net als de kwaliteit van slaap. Na de behandelingsperiode werd de patiënt nog enkele weken gevolgd. De primaire uitkomst van de studie was de NRS0-10-waarde tijdens en na de behandeling.

Resultaten

Uiteindelijk werden er 114 patiënten gerandomiseerd. Hiervan ontvingen 35 deelnemers een placebo (MS n=32, SCI n=3), 24 deelnemers ontvingen Δ9-tetrahydrocannabinol (THC) met een maximale dagelijkse dosis van 22,5 mg (MS n=21, SCI n=3), 27 deelnemers kregen cannabidiol (CBD) met een maximale dagelijkse dosis van 45 mg (MS n=22, SCI n=5) en 28 patiënten ontvingen een combinatie van THC+CBD (MS n=27, SCI n=1) met een maximale dosis van 22,5+45 mg per dag. De man-vrouw-verhouding was vergelijkbaar met de dagelijkse praktijk; met ongeveer driemaal zoveel vrouwen als mannen met neuropathische pijn. Er werden geen significante verschillen gevonden tussen de behandelgroepen op het gebied van patiëntkenmerken. In elk van de behandelgroepen, inclusief placebo, werd een significante verbetering in de pijnscore gezien. Er werd hierbij geen significant verschil tussen de verschillende groepen gezien. De gemiddelde afname in de NRS0-10-pijnscore was met placebo 1,8 (standaarddeviatie [SD]: 1,8), met THC 1,4 (SD: 2,0), met CBD 1,4 (SD: 1,6) en met THC+CBD 1,6 (SD: 1,8), zie ook Figuur 1.

FIGUUR 1. Gemiddelde verandering in de pijnscore bij behandeling met cannabis-gebaseerde medicatie of placebo.

Verder werd een afname in de pijnscore gezien vanaf de start van de behandeling, die doorzette tijdens de stabiele fase. Na het staken van de behandeling nam de pijnscore echter weer toe, richting de initiële pijnscore vooraf aan de behandeling. Er werd geen verbetering gezien in de kwaliteit van leven of de slaapkwaliteit tijdens de behandelingsperiode.

Conclusie

In deze studie werd niet gezien dat CBM meer effectief was dan een placebo in het verminderen van centrale neuropathische pijn. Wel werd in alle behandelgroepen een significante afname in de dagelijkse pijn gezien, waaronder een substantiële placeborespons.

Referentie

Schjødtz Hansen J, et al. The Effect of Cannabis-Based Medicine on Central Neuropathic Pain – Results from a Randomized, Placebo-controlled Trial. Gepresenteerd tijdens EAN 2023.