Nieuwe neusspray biedt mogelijk alternatief voor apneupatiënten die geen CPAP kunnen gebruiken

januari 2023 Zorg van de Toekomst Willem van Altena
Sleeping man wearing ventilator to treat sleep apnoea.

Een neusspray van farmaceut Bayer is mogelijk een nieuwe behandeloptie voor mensen met obstructief slaapapneu, is de conclusie uit een recente studie uit Australië die is gepubliceerd in vakblad Chest. Het gaat om de stof BAY2586116, de eerste farmaceutische behandeling voor obstructief slaapapneu, zeggen de onderzoekers van Flinders University in Adelaide. En dat is mogelijk goed nieuws voor de apneupatiënten voor wie behandeling met een CPAP-apparaat om wat voor reden dan ook geen optie is.

Het nieuwe geneesmiddel richt zich specifiek op receptoren aan de oppervlakte van de hogere luchtwegen, en activeert de omringende spieren om de luchtweg open te houden gedurende de slaap. De studieresultaten waren veelbelovend en de onderzoekers willen nu grotere studies opzetten om de werkzaamheid en het bijwerkingenprofiel van het middel verder vast te stellen.

Een miljard mensen

Hoofdauteur prof. Danny Eckert, directeur van het slaaplaboratorium van Flinders University is optimistisch: “Hoewel er meer rigoureuze klinische evaluaties nodig zijn is dit een veelbelovende eerste stap, die hoopgevend is voor de vele mensen die aan slaapapneu lijden. Wereldwijd gaat het om ongeveer een miljard mensen, en zonder behandeling kan slaapapneu leiden tot ernstige gezondheidsschade. En hoewel behandeling met continue positieve luchtdruk (‘continuous positive air pressure’, CPAP) effectief is, kan een groot deel van de patiënten dit slecht verdragen. Dat geldt ook voor andere behandelingen zoals apneubeugels en zelfs een operatie aan de hogere luchtwegen. Daarom is een nieuwe behandeloptie dringend nodig.”

Studieopzet

In een dubbelblinde gerandomiseerde crossover studie werden 12 patiënten (50% vrouw, mediane leeftijd 57 jaar) gevolgd met obstructief slaapapneu. Zij kregen de neusspray BAY2586116 toegediend om vast te stellen of dit middel helpt de luchtwegen open te houden tijdens de slaap. De studiedeelnemers brachten tweemaal een nacht in het ziekenhuis door, waarbij ze ofwel een dosis van 160 microgram van het geneesmiddel kregen, of placebo.

Patiënten konden daarna besluiten om nog drie nachtelijke testen te ondergang waarbij BAY2586116 werd getest in verschillende toedieningsvormen, namelijk neusdruppels, een neusspray met een halve dosis, of een directe applicatie in de luchtpijp met behulp van een endoscoop. De slaap van de patiënten werd gemonitord op diverse manieren, zoals polysomnografie, drukmeting van de epiglottis (strotklepje), pneumotachografie en een neusmasker. Zo werden slaap- en ademhalingspatronen gedurende de nacht gemeten.

Resultaten

Bij het meten van de vernauwing van de hogere luchtwegen werd bij patiënten in de placebogroep een druk van 2,1 ± 1.8 cmH2O (bereik: -0,16 tot 5 cmH2O) gemeten. Bij de patiënten die het geneesmiddel toegediend kregen was de gemeten druk beduidend lager: 0,1 ± 4,4 cmH2O (bereik: 5,7 tot 9,7 cmH2O). Daarnaast werd vastgesteld dat alle toedieningswijzen en doseringen van BAY2586116 de druk op de epiglottis deden verminderen. Wel vertoonde 60% van de patiënten meer dan 2 cmH20 verbetering bij gebruik van de neusspray in vergelijking tot neusdruppels. De beste resultaten werden niet verrassend gezien bij directe applicatie via endoscoop, maar dat is een methode die zich niet leent voor thuisgebruik.

Referentie

Osman AM, Mukherjee S, Eckert DJ, et al. Topical Potassium Channel Blockage Improves Pharyngeal Collapsibility: A Translational, Placebo-Controlled Trial. Chest. 2022 Nov 24:S0012-3692(22)04194-0. doi: 10.1016/j.chest.2022.11.024. Epub ahead of print. PMID: 36435266.