‘Tongpacemaker’ helpt slaapapneu tegen te gaan als overdrukmasker niet het gewenste effect heeft

april 2023 Zorg van de Toekomst Willem van Altena

Obstructief slaapapneu (OSAS) is een ernstige slaapstoornis, waarbij de luchtwegen geblokkeerd raken, wat zorgt voor ademstops tijdens de slaap. Als gevolg daarvan ervaren apneupatiënten een sterk verminderde slaapkwaliteit, en dat heeft invloed op vrijwel alle facetten van hun leven. Een behandeling met een overdrukmasker, ook bekend als CPAP (‘continuous positive air pressure’) is doorgaans een effectieve manier om van OSAS af te komen, maar sommige patienten kunnen slecht aan het slaapmasker wennen. Voor hen biedt een nieuwe behandelmethode wellicht uitkomst: de tongzenuwstimulator.

Het Zuyderland ziekenhuis in Heerlen is na het OLVG in Amsterdam een van de eerste in Nederland die deze behandeling aanbiedt. Door het implanteren van de stimulator krijgt de tongzenuw tijdens de slaap bij iedere inademing een prikkel waardoor de patiënt weer goed ademt. Als het ware een pacemaker voor de tong. Het OLVG in Amsterdam is tot nu toe één van de drie Europese slaapcentra die tongzenuwstimulatie aanbieden. Een jaar geleden werd zelfs de honderdste tongzenuwstimulator geplaatst.

Overdrukmasker

Slaapapneu kan verminderen door afvallen, dragen van een speciaal bitje en het minderen van alcoholgebruik. Veel mensen hebben baat bij een CPAP-behandeling met een overdrukmasker dat mensen tijdens hun slaap dragen. Zo’n masker blaast continu lucht in de neus en keelholte en kan er voor zorgen dat de luchtwegen niet meer geblokkeerd raken.

In de borstkas

Voor een kleine groep patiënten is behandeling met een slaapmasker geen optie, bijvoorbeeld omdat de behandeling niet goed aanslaat of omdat betreffende patiënten onderliggende aandoeningen hebben zoals dementie of ernstig hart- en vaatlijden. Tongzenuwstimulatie wordt ook wel Upper Airway Stimulation genoemd (UAS), een behandeling waarbij een kleine stimulator in de borstkas, onder het sleutelbeen wordt geplaatst. Met de stimulator worden de zenuwen en spieren van de tong bij iedere inademing gestimuleerd.

Op het moment van de stimulatie komt de tong naar voren en kan er weer goed geademd worden. De tongzenuwstimulator wordt daarom ook wel de ‘tongpacemaker’ genoemd en is een behandeling die in praktijk goed aanslaat. De patiënt kan met een afstandsbediening het systeem voor het slapen gaan aanzetten en bij het wakker worden weer uitzetten. De prikkel is individueel in te stellen, en sterk genoeg om de tongzenuw te stimuleren maar toch zo zwak dat het de slaap niet verstoort.

Referentie

Persbericht Zuyderland ziekenhuis