
Een baanbrekend onderzoek van de University of Exeter Medical School (Verenigd Koninkrijk) toont aan dat een onderdompeling in virtuele natuur niet alleen pijnprikkels vermindert, maar dit bijna tweemaal zo sterk doet als een gewone 2D-natuurvideo. Van alle onderzochte interventies bood een onderdompeling in virtual reality (VR) de grootste verlichting van pijnprikkels na gecontroleerde pijninductie.
Er is steeds meer wetenschappelijk bewijs dat contact met de natuur kortdurende pijn kan verlichten. Maar er was nog weinig bekend over het effect van natuurervaringen op langdurige of chronische pijn. Bijkomend probleem is dat een wandeling in de buitenlucht niet altijd mogelijk is voor mensen met gezondheidsproblemen. Reden voor de Britse wetenschappers om te onderzoeken of een virtuele natuurwandeling wellicht ook pijnstillende eigenschappen kan hebben. Hun studie, geleid door dr. Sam W. Hughes werd onlangs gepubliceerd in PAIN.
Dertig gezonde proefpersonen ondergingen elektrische schokjes op de onderarm om het ontstaan van chronische (langdurige) pijn te simuleren. In een cross-overopzet kreeg elke deelnemer drie condities: een 45 minuten durende 360-graden VR-natuurwandeling langs watervallen in de Amerikaanse staat Oregon, een niet-immersieve 2D-video van dezelfde natuur en een nulconditie zonder natuurbeleving. Primaire uitkomstmaat was de ontwikkeling van mechanische secundaire hyperalgesie—een verhoogde gevoeligheid voor pijnprikkels na herhaalde stimulatie. Deelnemers vulden direct na afloop vragenlijsten in over hun pijnbeleving, het gevoel van ‘aanwezigheid’ in de natuur en hoe herstellend de beleving werd ervaren. Bij een afzonderlijk bezoek werden MRI-hersenscans uitgevoerd na het aanbrengen van koude gel voor extra pijnprikkeling.
De resultaten waren opvallend: een virtuele natuurwandeling met een VR-headset leidde tot een ongeveer tweemaal zo sterke pijnreductie als bij een standaard 2D-video. Deze pijnverlaging hield minstens vijf minuten na afloop aan. De mate van als herstellend ervaren aanwezigheid in de virtuele natuur bleek direct en significant te correleren met de sterkte van het pijnstillende effect—de statistische modellen toonden een duidelijke samenhang. MRI-gegevens lieten zien dat met name een sterkere verbinding tussen de insula en thalamus in de hersenen verband hield met minder pijn. Het effect van VR-natuur is vergelijkbaar met gangbare pijnstillers als paracetamol.
De bevindingen suggereren dat VR-natuurbeleving een krachtige nieuwe niet-medicamenteuze aanvullende interventie kan zijn voor mensen met chronische pijn, bijvoorbeeld in de geriatrie of revalidatiegeneeskunde. Het werkingsmechanisme lijkt vooral te berusten op een top-down vermindering van pijnsignalen door hogere hersenprocessen.
Referentie