Zowel een hoog als laag HDL-cholesterolgehalte lijken het risico op dementie te verhogen

oktober 2023 Medisch onderzoek Willem van Altena
Jigsaw puzzle of human brain model with one piece missing, gradated blue background

Volwassenen met de hoogste en laagste niveaus van HDL (‘goed’ cholesterol) lijken meer risico op dementie te lopen dan mensen met gemiddelde niveaus. Maar het LDL (‘slecht’ cholesterol) gehalte blijkt geen invloed op de kans op dementie te hebben. Dat zijn de uitkomsten uit een onderzoek door wetenschappers uit Boston (Verenigde Staten), dat onlangs is gepubliceerd in medisch vakblad Neurology.

Onder leiding van Maria Glymour, ScD, voorzitter van de afdeling epidemiologie aan de Boston University is gezocht naar verbanden tussen dementie en het hele cholesterolgehalte bestuderen, en konden nauwkeurige schattingen gemaakt worden, zelfs voor mensen met een vrij hoog of vrij laag cholesterolgehalte.

Vragenlijst

Glymour en collega’s analyseerden gegevens van 184.367 mensen (gemiddelde leeftijd, 70 jaar; 55% vrouwen; gemiddelde HDL 53,7 mg/dL; gemiddelde LDL 108 mg/dL) van het Kaiser Permanente Northern California gezondheidsplan die 55 jaar of ouder waren en geen dementie hadden bij aanvang studie. Al deze mensen hadden een vragenlijst rond hun gezondheidsgedrags ingevuld tussen 2002 tot 2007. Van hen werd het cholesterolgehalte gemeten binnen 2 jaar na het voltooien van het onderzoek. De deelnemers werden verdeeld in kwintielen op basis van HDL- en LDL-niveaus.

Tijdens een gemiddelde follow-up van 8,77 jaar observeerden de onderzoekers 25.214 gevallen van incidentele dementie.

Vergeleken met mensen uit het middelste kwintiel van HDL, hadden degenen in het laagste kwintiel (HR = 1,07; 95% BI, 1,03-1,11) en degenen in het hoogste kwintiel (HR = 1,15; 95% BI, 1,11-1,2) een verhoogd risico op dementie.

Statines

Er was geen verband in het totale cohort tussen LDL-niveau en het risico op dementie, maar bij statinegebruikers was hoog LDL geassocieerd met een bescheiden verhoogd risico op dementie (HR per 10 mg/dL stijging = 1,01; 95% BI, 1,01-1,02), terwijl bij mensen die geen statine gebruikten, hoog LDL geassocieerd was met juist een bescheiden verlaagd risico op dementie (HR per 10 mg/dL stijging = 0,98; 95% BI, 0,97-0,99). De onderzoekers vonden bewijs voor een effectmodificatie voor leeftijd met lineaire HDL (P = .003).

Voor de onderzoekers was de verhoging van het risico op dementie met zowel hoge als lage niveaus van HDL-cholesterol onverwacht, maar de verhogingen zijn klein en hun klinische betekenis is onzeker, menen zij. Daarentegen vonden zij geen verband tussen LDL-cholesterol en het risico op dementie in het totale studiecohort. Volgens de onderzoekers dragen de resultaten bij aan het bewijs dat HDL-cholesterol net zulke complexe associaties heeft met dementie als met hartziekten en kanker.

Referentie

Erin L Ferguson, Scott C Zimmerman, M. Maria Glymour et al. Low- and High-Density Lipoprotein Cholesterol and Dementia Risk Over 17 Years of Follow-up Among Members of a Large Health Care Plan. Neurology Oct 2023, 10.1212/WNL.0000000000207876; doi: 10.1212/WNL.0000000000207876