TNN - 2025, nummer Special, july 2025
Dr. Anniek Zaalberg
Bij een deel van de patiënten met multiple sclerose verergeren de klachten na verloop van tijd en kan de ziekte overgaan in secundaire progressieve multiple sclerose.1,2 ‘Real-world’-gegevens laten zien dat het vroege gebruik van hoogactieve therapieën het risico op transitie naar secundaire progressieve multiple sclerose zou kunnen verminderen.3–5 Echter, wetenschappers en artsen kunnen op dit moment nog niet goed voorspellen wie SPMS krijgt. In de SPAM-studie werd er onderzoek gedaan naar mogelijke prognostische factoren van SPMS.6
Lees verderTNN - 2025, nummer Special, july 2025
Dr. Anniek Zaalberg
Multiple sclerose wordt mede veroorzaakt door omgevingsfactoren. Er is toenemend bewijs dat vitamine D een rol speelt in zowel de pathogenese als het beloop van de ziekte. Vitamine D-deficiëntie wordt in verband gebracht met een verhoogd risico op MS-activiteit. In de fase III-studie D-Lay werd onderzocht of een hoge dosis cholecalciferol, vitamine D3, als monotherapie de ziekteactiviteit kan vertragen bij patiënten met klinisch geïsoleerd syndroom. In dit artikel worden de resultaten van deze studie uiteengezet.1
Lees verderTNN - 2025, nummer Special, july 2025
drs. Sanaa Benmoussa
Vrouwen met multiple sclerose (MS) bevinden zich vaak in de vruchtbare levensfase, waardoor vragen ontstaan over de veiligheid van ziektebehandeling tijdens een (mogelijke) zwangerschap.1 Voor ocrelizumab geldt het advies om gedurende de behandeling én tot ten minste 4 maanden na de behandeling anticonceptieve maatregelen te nemen.2 Om inzicht te krijgen in de risico’s, is in een observationele cohortstudie onderzocht wat de effecten zijn van ocrelizumab-blootstelling rondom de zwangerschap op de uitkomsten voor de zwangerschap, de gezondheid van de zuigeling en maternale complicaties. In dit artikel bespreken we de opzet en de belangrijkste resultaten van deze studie.1
Lees verderTNN - 2025, nummer Special, july 2025
dr. Max Teuwen
Neuromyelitis optica-spectrumstoornis (‘neuromyelitis optica spectrum disorder’, NMOSD) is een zeldzame, ernstige auto-immuunziekte die wordt gekenmerkt door acute ontstekingsaanvallen van de oogzenuwen en het ruggenmerg, en in sommige gevallen ook van de hersenstam of de grote hersenen.1,2 De behandeling is gericht op het bestrijden van acute aanvallen en het voorkomen van nieuwe aanvallen met behulp van immuuntherapie.3 Inebilizumab, een gehumaniseerd IgG1-monoklonaal anti-CD19-antilichaam, is door het EMA goedgekeurd als monotherapie bij AQP4-IgG-seropositieve volwassenen met NMOSD.4 Het middel is onderzocht bij deze patiëntenpopulatie in de fase II/III-studie N-MOmentum, waarin het werd vergeleken met placebo.5 Vanwege de aangetoonde superieure werkzaamheid ten opzichte van placebo werd het gerandomiseerde deel van de studie voortijdig beëindigd, waarna de studie werd voortgezet als een ‘open-label’-extensiestudie.5,6 In dit artikel worden de resultaten beschreven van de finale analyse van deze extensiestudie, die onlangs zijn gepubliceerd in The Lancet Neurology.6
Lees verderTNN - 2025, nummer Special, july 2025
dr. Max Teuwen
Vermoeidheid is een van de meest invaliderende symptomen bij mensen met multiple sclerose en komt ook frequent voor in de algemene populatie, zelfs zonder onderliggende medische oorzaak.1–3 De pathofysiologie van vermoeidheid is complex en kan voortkomen uit centrale, perifere of systemische verstoringen, maar is tot op heden onvoldoende begrepen.2,4–6 Eerdere studies wijzen op afwijkingen in de ‘cortico-striato-thalamo-cortical loop’ als mogelijke oorzaak van vermoeidheid bij multiple sclerose, maar connectiviteitsveranderingen specifiek bij patiënten met relapsing remitting multiple sclerose zijn nog onvoldoende onderzocht.2,7–9 In een recente studie, onlangs gepubliceerd in het tijdschrift Nature Portfolio, werd de relatie onderzocht tussen structurele hersenmetingen, en gerapporteerde vermoeidheid bij mensen met relapsing multiple sclerose, en bij vermoeide gezonde controledeelnemers. 10
Lees verderTNN - 2025, nummer Special, july 2025
Dr. Anniek Zaalberg
Natalizumab is een van de meest effectieve ziektemodificerende therapieën bij relapsing-remitting multiple sclerose, maar het gebruik ervan gaat gepaard met risico’s, waaronder de ontwikkeling van progressieve multifocale leuko-encefalopathie. De incidentie van deze ernstige complicatie lijkt samen te hangen met zowel de duur van de behandeling als de serumconcentratie van het middel. In dit kader is er toenemende belangstelling voor verlengde intervaldosering en gepersonaliseerde toedieningsstrategieën op basis van therapeutische geneesmiddelmonitoring. In dit artikel wordt de optimalisatie van behandeling met natalizumab toegelicht aan de hand van recente inzichten en klinische studies.
Lees verderTNN - 2025, nummer Special, july 2025
Drs. Pien Maarschalkerweerd
Patiënten met secundair progressieve MS zonder relapsen (‘nonrelapsing secondary progressive multiple sclerosis’, nrSPMS) ervaren een gestage en progressieve verslechtering van de ziekte, zonder dat er nieuwe relapsen optreden. Deze progressie wordt gedeeltelijk gedreven door chronische neuro-inflammatie in het centrale zenuwstelsel. Huidige MS-behandelingen richten zich vaak op het verminderen van relapsen, maar zijn minder werkzaam voor de behandeling van invaliditeitsprogressie bij nrSPMS. In de HERCULES-studie werd onderzocht of tolebrutinib, een brutontyrosinekinaseremmer (BTK-remmer) die de bloed-hersenbarrière passeert, de ziekteprogressie beïnvloedt, onafhankelijk van de recidiefactiviteit bij patiënten met nrSPMS.1
Lees verder
Naar boven
