Onder de naam AMBROSIAC wordt er internationaal onderzoek gedaan naar de relatie tussen voeding, stress en achteruitgang van cognitieve functies. Ook in Nederland, waar aan Maastricht UMC+ specifiek onderzoek plaatsvindt onder COPD-patiënten. Die longziekte kan leiden tot versnelde veroudering van spieren en hersenen, maar lichaamsbeweging en aangepaste voeding kunnen dat mogelijk tegengaan of vertragen.
De term AMBROSIAC is een acronym dat staat voor ‘A Menu for Brain Responses Opposing Stress-Induced Alterations in Cognition’. Hoogleraar voeding en metabolisme bij chronische ziekten Annemie Schols leidde het onderzoek in Maastricht. “De centrale vraag vanuit AMBROSIAC was: kun je door stress veroorzaakt cognitieverlies als kenmerk van veroudering tegengaan met voedingsinterventies?”
Sarcopenie is een onderdeel van het verouderingsproces. Onder die noemer wordt het verlies aan cognitieve functies, maar ook aan spierkracht en spiermassa bedoeld. Bij COPD-patiënten treedt sarcopenie vaak in ernstiger mate op. Het onderzoek van Schols focuste met name op het cognitieve functieverlies bij deze patiëntengroep, maar zij kon niet bevestigen dat cognitief functieverlies COPD-patiënten met sarcopenie vaker treft. “Wel kunnen ontregelingen in de stofwisseling – in de spieren bijvoorbeeld – die we bij deze patiënten aantoonden, ook de gevoeligheid voor cognitief functieverlies en depressie verhogen. Dat was een goede reden om de meerwaarde te bestuderen van een voedingsinterventie die is gericht op deze ontregelde stofwisseling”, legt zij uit.
In een klinische studie kregen COPD-patiënten met sarcopenie een bewegingsprogramma aanboden, maar ook speciale drinkvoeding. Die was verrijkt met een aantal voedingsstoffen: het aminozuur leucine, vitamine D en omega-3-vetzuren. De onderzoekers vermoedden dat die stoffen de spieren zouden versterken, wat zou kunnen bijdragen aan een algehele verbetering van de kwaliteit van leven.
Het bleek dat de COPD-patiënten onder invloed van het bewegingsprogramma en de voedingssupplementen fysieke en cognitieve vooruitgang boekten. De verbeteringen konden niet alleen verklaard worden door een betere fysieke conditie. De onderzoekers vragen zich af of de voedingsstoffen mogelijk een effect teweegbrengen in de communicatie tussen de skeletspier en het brein, of tussen de darm en het brein, dat nog niet eerder is bestudeerd. Vervolgonderzoek moet daar meer duidelijkheid in brengen, en daarbij worden ook andere stoffen in voeding onderzocht.
Kynurenine is een van die stoffen. Mogelijk speelt deze stof een rol in de mogelijke communicatie tussen spieren en brein. Hogere niveaus van kynurenine in het bloed worden in verband gebracht met depressie en cognitieve achteruitgang. Onderzoek heeft laten zien dat mensen met COPD minder van bepaalde enzymen hebben die kynurenine beteugelen.
In Maastricht wordt nu voortgeborduurd op het AMBROSIAC-onderzoek. Zo is er een speciale cocktail van voedingsstoffen ontworpen die bedoeld is om cognitief functieverlies te verminderen. Daarin zitten enkele voedingsstoffen waar al resultaten mee geboekt waren, naast andere stoffen die door Ierse onderzoekers gevonden zijn. Daaronder bevinden zich onder meer prebiotica die een rol spelen in de communicatie tussen darm en brein.
Meer informatie
Naar boven
