Verhoogd risico op de ziekte van Alzheimer bij veteranen met licht traumatisch hersenletsel

mei 2024 Wetenschap Chiara Uijtermerk

Mensen die zwaar tot gemiddeld zwaar traumatisch hersenletsel opdoen hebben een verhoofd risico op het krijgen van de ziekte van Alzheimer. Nu hebben Ge Li en collega’s van de Veterans Affairs Northwest Mental Illness Research, Education and Clinical Center in de V.S. onderzoek gedaan naar het effect van licht traumatisch hersenletsel, dat recent is gepubliceerd in Neurology.

In dit cross-sectionele, case-control onderzoek werden veteranen met licht traumatisch hersenletsel vergeleken met veteranen zonder hersenletsel. Er werd gekeken naar de cerebrospinale vloeistof (CSF) en of daar vroege markers van Alzheimer in te vinden waren. Explosie-gerelateerd licht traumatisch hersenletsel werd gedefinieerd als het hebben meegemaakt van ten minste één explosie in oorlogszone of een combinatie van explosie/impact licht traumatisch hersenletsel die voldoet aan de criteria van het Ministerie van Veteranenzaken en het Ministerie van Defensie. De controlegroep had geen voorgeschiedenis van traumatisch hersenletsel.

Cerebrospinale vloeistof

De deelnemers ondergingen neuropsychologische tests, gestandaardiseerde klinische beoordelingen en een lumbaalpunctie om CSF te verzamelen. De afgenomen CSF-monsters werden geanalyseerd op biomarkers die in verband worden gebracht met AD: Aβ40, Aβ42, gefosforyleerd tau181 (p-tau181) en totaal tau (t-tau). In totaal deden er 51 deelnemers mee met licht traumatisch hersenletsel en 85 deelnemers zonder LTH, 99% van de veteranen was man en de gemiddelde leeftijd bedroeg 34,0 jaar (SD 10,1) en 33,5 jaar (SD 8,9) respectievelijk.

Alzheimer biomarkers

Uit de analyse van de CSF kwam naar voren dat veteranen die licht traumatisch hersenletsel hadden gehad lagere niveaus van Aβ42 en Aβ40 in het CSF hadden dan veteranen zonder licht traumatisch hersenletsel, vooral op oudere leeftijd. Interessant genoeg bleven de niveaus van p-tau181 en t-tau in het CSF van veteranen met licht traumatisch hersenletsel relatief constant met de leeftijd, terwijl deze bij veteranen zonder licht traumatisch hersenletsel neigden toe te nemen bij het ouder worden. Bovendien vertoonden veteranen met licht traumatisch hersenletsel op oudere leeftijd een slechtere cognitieve prestatie in vergelijking met hun tegenhangers zonder hersenletsel. Dit suggereert een verband tussen lagere Aβ42-niveaus en verslechterde verbale geheugen- en verbale vaardigheidsprestaties bij oudere veteranen met licht traumatisch hersenletsel.

Verband tussen LTH en Alzheimer

Deze bevindingen suggereren dat explosie-gerelateerde licht traumatisch hersenletsel leidt tot chronische pathologische processen die kenmerken vertonen die overeenkomen met de pathologische processen die aan het begin van alzheimerontwikkeling plaatsvinden. De kans dat veteranen met licht traumatisch hersenletsel op latere leeftijd alzheimer ontwikkelen is dus een stuk groter dan bij veteranen die geen licht traumatisch hersenletsel hebben gehad.

Dit onderzoek benadrukt de noodzaak van verdere studies en het monitoren van veteranen met licht traumatisch hersenletsel, vooral diegenen die zijn blootgesteld aan explosieven, om vroegtijdige detectie en zo mogelijk interventie van neurodegeneratieve aandoeningen zoals alzheimer mogelijk te maken.

Referentie

Li G, Iliff J, Shofer J, et al. CSF β-Amyloid and Tau Biomarker Changes in Veterans With Mild Traumatic Brain Injury. Neurology. 2024 Apr 9;102(7):e209197. doi: 10.1212/WNL.0000000000209197. Epub 2024 Mar 13. PMID: 38478804.