Weinig verandering in alzheimer-pathologie vergeleken met 25 jaar geleden

mei 2023 Kliniek in Praktijk Diede Smeets
Senior person thanks the nurse for help during a meeting in a nursing home

In veel Westerse landen veroudert de populatie snel, waardoor inzicht in trends omtrent de incidentie van dementie steeds belangrijker wordt. Daarbij is het cruciaal om meer kennis te vergaren over de aan dementie onderliggende neuropathologie, om zo betere interventies te kunnen ontwikkelen en gepaste veranderingen in het zorgsysteem te implementeren.

Om te onderzoeken hoe de incidentie van diverse neurologische aandoeningen zich heeft ontwikkeld over de afgelopen decennia, is een studie opgezet waarbij autopsiedata werden verzameld van personen uit vier geboortecohorten (1905-1914, 1915-1919, 1920-1924, 1925-1930), over een tijdsspanne van 25 jaar. De data was afkomstig uit twee longitudinale cohorten, namelijk de Religious Orders Study en het Rush Memory and Aging Project, waarin autopsiedata werd verzameld tussen 1997 en 2022, met een follow-upduur van maximaal 27 jaar. In de studie werden enkel data geïncludeerd die afkomstig waren van personen waarbij een volledige evaluatie van de post mortem-neuropathologie had plaatsgevonden.  

Uitkomsten

De belangrijkste studie-uitkomsten waren een pathologische diagnose van de ziekte van Alzheimer (‘Alzheimer’s Disease’, AD), globale AD-pathologie, mate van amyloïdstapeling, klonteringen van het tau-eiwit, neocorticale Lewy-lichaampjes, neuropathologische veranderingen in limbisch-predominante leeftijdsgerelateerde TDP-43-encefalopathie, atherosclerose, arteriosclerose en het aantal infarcten.  

Meer tau-klontering, minder aderverkalking

In totaal werden de data van 1.554 deelnemers (1905-1914: n=374, 1915-1919: n=360, 1920-1924: n=466, 1925-1930: n=354) geanalyseerd, waarvan 67% vrouw was, met een mediane leeftijd ten tijde van overlijden van 90 jaar. De onderzoekers vonden geen verschillen tussen de verschillende geboortecohorten in de prevalentie van pathologische AD-diagnoses en globale AD-pathologie. De latere geboortecohorten bleken echter wel meer geklonterd tau-eiwit te vertonen (p=0,01). Er werden geen verschillen tussen de geboortecohorten gevonden wat betreft de andere neurodegeneratieve aandoeningen. De prevalentie van atherosclerose en arteriosclerose bleek daarentegen significant lager bij de latere geboortecohorten (p<0,001).  

Conclusie

Hoewel in deze studie vrijwel geen verschillen werden gevonden tussen de neuropathologieën van mensen uit verschillende geboortejaren, lijkt klontering van het tau-eiwit toegenomen te zijn in de onderzochte 25 jaar. Daarnaast wijst de afname in aderklachten over de tijd op een link met de verbeterde breingezondheid in de afgelopen decennia.

Referentie

Grodstein F, Leurgans SE, Capuano AW, et al. Trends in postmortem neurodegenerative and cerebrovascular neuropathologies over 25 years. JAMA Neurol 2023;80:370-6.