Plasma-proteomische analyse als hulpmiddel bij preventie van dementie

juni 2021 Preventie Gioia Schaar
Memory loss due to dementia. Senior woman losing parts of head feeling confused as symbol of decreased mind function.

In een recent onderzoek van Walker et al. zijn plasma-eiwitten gevonden die de plasma-proteomische veranderingen voorafgaand aan dementie kunnen vaststellen. Deze bevindingen kunnen bijdragen aan meer inzichten in de ziektebiologie en kunnen tevens dienen als biomarkers, wat mogelijkheden biedt voor vroege interventies.

PLASMA-EIWITTEN ALS INDICATOR VAN DEMENTIE

Er werden in het begin van deze studie 4.877 eiwitten gekwantificeerd bij 4.110 niet-dementerende ouderen van gemiddeld 75 jaar. Aan het einde van de studie hadden 428 ouderen gedurende vijf jaar een vorm van incidentele dementie ontwikkeld. Na een bonferroni-correctie werden 38 eiwitten van de 4.877 geassocieerd met incidentele dementie. Hiervan waren 16 eiwitten ook geassocieerd met het risico op dementie op latere leeftijd, gemeten in plasma dat bijna 20 jaar eerder, op middelbare leeftijd, werd verzameld.

SVEP1 EN ANGIOSTATINE EN DE ZIEKTE VAN ALZHEIMER

Van twee eiwitten, SVEP1 en angiostatine is met een two-way Medelian randomization een causaal verband gevonden met het ontstaan van de ziekte van Alzheimer. Het SVEP1 eiwit is een cellulair adhesie-eiwit dat immunologisch relevant blijkt te zijn en deel uitmaakt van eiwitnetwerken geassocieerd met dementie. Ook bleken circulerende levels van SVEP1 geassocieerd te zijn met atrofie van hersengebieden die kwetsbaar zijn voor de ziekte van Alzheimer. 

Concluderend kan gesteld worden dat plasma-proteomische analyse een oplossing kan bieden voor het vroegtijdig vaststellen van toekomstige dementie. Een bredere analyse van eiwitten die geassocieerd zijn met dementie zou meer inzichten kunnen geven in de pathogenese van de ziekte.

Walker K. A., Chen J., Zhang J., et al. Nature Aging . 2021 May.1(5); 473-489