Gezondheidsraad scherpt advies aan na mogelijke link tussen neurodegeneratieve ziekte en hoogspanning

augustus 2022 Beter Leven Willem van Altena
Overview of power pylons and high voltage lines in a long row in a rural landscape. The photo was taken in De Biesbosch, a nature area near the village of Werkendam, North Brabant, Netherlands

Er komen steeds meer aanwijzingen dat er een associatie lijkt te bestaan tussen de nabijheid van hoogspanningslijnen en een groter risico op leukemie en neurologische aandoeningen. En ook bij bepaalde beroepsgroepen waarbij mensen bovengemiddeld aan elektromagnetische velden worden blootgesteld lijkt hetzelfde het geval te zijn. Redenen voor de Gezondheidsraad, die al dertig jaar onderzoek doet naar de invloed van elektromagnetische velden op de gezondheid, om het voorzorgbeleid aangaande hoogspanningslijnen aan te scherpen.

Uitbreiding advies

Er was al beleid ingevoerd waarbij nieuwe scholen en kinderdagverblijven niet in de buurt van een hoogspanningsmast gebouwd mochten worden. Dat is nu uitgebreid: ook nabij transformatorhuisjes en onder hoogspanningskabels gaat deze regel gelden.

Subtiel verband

De Gezondheidsraad benadrukt met klem dat er nog geen duidelijkheid is over of, en hoe elektromagnetische velden bepaalde aandoeningen veroorzaken, en dat het vooralsnog op een heel subtiel verband gaat. Maar er zijn wel getalsmatige aanwijzingen die erop wijzen dat kinderen die rondom hoogspanningsmasten wonen ‘een fractie vaker’ leukemie krijgen. En mensen die veel met hoogspanning werken, krijgen iets vaker ziektes als leukemie of andere vormen van kanker, ALS en alzheimer.

De bevindingen van de Gezondheidsraad zijn als volgt:

Kanker bij volwassenen

ZiekteWoonomgevingBeroepsmatig
Leukemie (o.a. AML)Aanwijzingen voor oorzakelijk verbandUitspraak over oorzakelijk verband niet mogelijk
Borstkanker bij vrouwenUitspraak over oorzakelijk verband niet mogelijkUitspraak over oorzakelijk verband niet mogelijk
Borstkanker bij mannenUitspraak over oorzakelijk verband niet mogelijkAanwijzingen voor oorzakelijk verband
HersenkankerUitspraak over oorzakelijk verband niet mogelijkAanwijzingen voor oorzakelijk verband
TeelbalkankerUitspraak over oorzakelijk verband niet mogelijkUitspraak over oorzakelijk verband niet mogelijk
AlvleesklierkankerUitspraak over oorzakelijk verband niet mogelijkAanwijzingen voor oorzakelijk verband
LongkankerUitspraak over oorzakelijk verband niet mogelijkUitspraak over oorzakelijk verband niet mogelijk
ProstaatkankerUitspraak over oorzakelijk verband niet mogelijkUitspraak over oorzakelijk verband niet mogelijk
HuidmelanomenUitspraak over oorzakelijk verband niet mogelijkUitspraak over oorzakelijk verband niet mogelijk

Neurologische aandoeningen

ZiekteWoonomgevingBeroepsmatig
Amyotrofische laterale sclerose (ALS)Uitspraak over oorzakelijk verband niet mogelijkAanwijzingen voor oorzakelijk verband
Ziekte van AlzheimerUitspraak over oorzakelijk verband niet mogelijkAanwijzingen voor oorzakelijk verband
Ziekte van ParkinsonOorzakelijk verband onwaarschijnlijkOorzakelijk verband onwaarschijnlijk
Multiple sclerose (MS)Uitspraak over oorzakelijk verband niet mogelijkUitspraak over oorzakelijk verband niet mogelijk

Meer informatie

Lees de bijgewerkte adviezen van de Gezondheidsraad (PDF, download):

Advies ‘Hoogspanningslijnen en gezondheid: kanker bij volwassenen

Advies ‘Hoogspanningslijnen en gezondheid: neurodegeneratieve ziekten