Het effect van ziektemodulerende behandelingen op de EDSS-score bij secundair progressieve MS

oktober 2022 ECTRIMS 2022 Diede Smeets
The diagnosis Multiple Sclerosis written on a clipboard
Luigi Pontieri, PhD (Copenhagen University Hospital, Denemarken)

Het effect van ziektemodulerende behandelingen (‘disease modifying therapies’, DMT’s) op de ziekteprogressie van MS-patiënten die secundair progressief zijn (SPMS-patiënten) is nog grotendeels onbekend. Uit een analyse van een grote hoeveelheid data afkomstig van SPMS-patiënten uit diverse landen blijkt dat DMT’s geen substantiële impact hebben op de ‘expanded disability status scale’-score van deze groep. De onderzoekers suggereren dat DMT’s mogelijk voornamelijk voordelig zijn bij de behandeling van MS-patiënten in een vroeg stadium van ziekteprogressie, waarna dit effect minder wordt wanneer de patiënten ouder worden.

Tijdens ECTRIMS 2022 werd een studie gepresenteerd waarin de invloed van DMT’s op de ‘expanded disability status scale’(EDSS)-score werd onderzocht bij patiënten met SPMS die wel of niet behandeld werden met een DMT gedurende de secundair progressieve fase.

Studieopzet

Voor dit onderzoek werd data gebruikt afkomstig van MS-registers uit Denemarken (DK), Zweden (SE), Tsjechië (CZ), het Verenigd Koninkrijk (UK), Duitsland (GER), Italië (ITA), Finland (FIN), Frankrijk (FRA) en MSBase met betrekking tot volwassen patiënten met klinisch vastgestelde SPMS. Patiënten werden gegroepeerd volgens behandeling: in de behandelingsarm waren patiënten ≥80% van de follow-upperiode met een DMT behandeld terwijl de patiënten in de controle-arm ≤20% van de tijd een DMT ontvingen. De volgende inclusiecriteria golden:

  • EDSS-score moet zijn gemeten bij aanvang van de studie
  • in geval van de behandelingsarm: de EDSS-score moet tenminste eenmaal zijn gemeten tijdens behandelingsperiode
  • in geval van de controle-arm: de EDSS-score moet tenminste eenmaal zijn gemeten in een periode waarin de patiënt niet behandeld werd

De ontwikkeling van de EDSS-scores gedurende de follow-upperiode en de effecten van DMT werden afzonderlijk geanalyseerd voor elk register.

Resultaten

De registers vertoonden een grote variatie wat betreft de hoeveelheid patiënten die in aanmerking kwamen voor de analyse (DK=534, SE=1.293, CZ=718, UK=15, GER=279, ITA=2.337, FIN=104, FRA=3.236, MSBase=1.722). De resultaten van de analyse wezen op een verlaagde EDSS-score aan het eind van de behandelperiode in de behandelingsgroep en een algemene toename in de EDSS gedurende de daarna volgende periode. Het effect van het ontvangen van een DMT op de EDSS-score gedurende de follow-upperiode was echter in de meeste landen niet significant en zelfs significant negatief in de MSBase en het Tsjechische register (zie Figuur 1).

FIGUUR 1. EDSS-ontwikkelingen zijn vergelijkbaar in de behandelings- en controle-arm.

Conclusie

Op basis van deze resultaten concluderen de onderzoekers dat SPMS-patiënten die zich in een vroeg stadium van ziekteprogressie bevinden mogelijk baat hebben bij DMT. Daarmee benadrukken deze bevindingen volgens de onderzoekers het belang van vroege herkenning en interventie bij de transitie naar progressieve MS.

Referentie

Pontieri L, Joensen H, Forsberg L, et al. Influence of disease modifying therapies on expanded disability status scale scores trajectories in treated and not-treated patients with secondary Progressive multiple sclerosis – analysis from nine registries. Gepresenteerd tijdens ECTERIMS 2022; abstract O065.