Intensieve of rustige lichaamsbeweging: beide beschermen tegen cognitief verval bij ouderen

januari 2023 Preventie Willem van Altena
Sporty multiracial group of elderly people having fitness class at nursing home, training with female instructor, standing in a row, stretching hands and smiling, enjoying physical activity, panorama

Bewegingsoefeningen, rek- en balansoefeningen: ze blijken allemaal een zekere bescherming te bieden tegen cognitief verval bij ouderen met een milde vorm van cognitieve achteruitgang. Dat is de conclusie uit een studie door wetenschappers van de Wake Forest University School of Medicine in Winston-Salem (Verenigde Staten) die onlangs is gepresenteerd tijdens de jaarvergadering van Clinical Trials on Alzheimer’s Disease.

In een studie door professor geriatrie Laura D. Baker en haar team is onderzocht of een 12 maanden durend begeleid bewegingsprogramma van matige intensiteit bescherming tegen coginitief verval bood, vergeleken met rek- en balansoefeningen van lage intensiteit.

De EXERT-studie werd uitgevoerd in 14 centra met 296 deelnemers, die gerandomiseerd gedurende 18 maanden ofwel een aerobic-programma aangeboden kregen, of een programma bestaande uit rek- en balansoefeningen. Gedurende de eerste 12 maanden vonden de oefeningen onder supervisie plaats, de laatste 6 maanden trainden de deelnemers op eigen gelegenheid.

Bloedtesten

De effecten van de oefeningen op het cognitief functioneren werden in kaart gebracht aan de hand van een nieuwe composietscore, de ADAS-Cog-Exec score. Dat systeem is ontworpen om ook subtiele veranderingen in cognitie te registreren, en is een uitbreiding van het bestaande ADAS-Cog-13 scoringssysteem waarmee klinische dementiescores worden bijgehouden. De deelnemers werden bij aanvang van de studie geëvalueerd, en ook na 6, 12 en 18 maanden. Naast cognitieve testen werden er ook bloedtesten gedaan waarbij werd gezocht naar bekende biomarkers voor de ziekte van Alzheimer, daarnaast kregen de deelnemers ook een hersen-MRI.

Door de deelnemers in de aerobic-groep werd 81% van de begeleide sessies voltooid, bij de deelnemers in het lage-intensiteit programma was dat 87%. Alle deelnemers hadden bij aanvang van de studie een milde vorm van cognitieve achteruitgang, en bij 25% van hen werd het eiwit APOE4 in het bloed aangetroffen, een biomarker voor de ziekte van Alzheimer.

Geen verschil

Het bleek dat er wat ADAS-Cog-Exec scores geen verschil was tussen de mensen die oefeningen op lage of hogere intensiteit deden, ontdekten de onderzoekers. Gedurende de eerste 12 maanden was er geen cognitieve achteruitgang te zien in beide groepen. De onderzoekers denken wel dat de lange duur van de studie, met een groot aantal begeleide oefeningen, mogelijk voor extra bescherming tegen cognitief verval zorgde, ongeacht de intensiteit van de oefeningen. Ook had de sociale interactie tussen de deelnemers aan de bewegingsprogramma’s mogelijk een remmend effect op cognitieve achteruitgang.

Referentie

Shadyab AH, LaCroix AZ, Feldman HH, et al. Recruitment of a multi-site randomized controlled trial of aerobic exercise for older adults with amnestic mild cognitive impairment: The EXERT trial. Alzheimers Dement. 2021 Nov;17(11):1808-1817. doi: 10.1002/alz.12401. Epub 2021 Jul 23. PMID: 34297895; PMCID: PMC9292825.