Het dieet kan een belangrijke factor zijn in het moduleren van het beloop van multiple sclerose. Dit kan door een direct effect op het immuunsysteem, veranderingen van de samenstelling van microbiota in de darm, of door veranderingen in het metabolisme. Kathryn Fitzgerald en collega’s onderzochten het effect van een intermittent calorierestrictief dieet bij MS patiënten op T-cellen en diverse plasmametabolieten.
Intermittent fasting is het vasten met tussenpozen dat buiten de klinische setting inmiddels enige populariteit geniet. In het muismodel van MS, autoimmuun encefalomyelitis, zijn er aanwijzingen dat intermittent calorierestrictie voorafgaand aan de inductie van de ziekte, leidt tot een minder agressief beloop. Ook zorgt het onder meer voor een reductie van het aantal pro-inflammatoire cytokinen en andere inflammatoire markers bij deze muizen. Bij mensen met of zonder obesitas, of met astma is intermittent calorierestrictie geassocieerd met vergelijkbare afname in inflammatoire markers. Tijdens ACTRIMS forum 2022 werden de resultaten gepresenteerd van een studie waarbij het effect werd onderzocht van een calorierestrictief dieet op adipokinen, specifieke immuuncelpopulaties en markers voor stofwisseling.
In de gecontroleerde voedingstudie werden 36 mensen met MS gerandomiseerd (1:1:1) toegewezen aan 1 van 3 diëten voor een periode van 8 weken. Voorafgaand werd de energiebehoefte bepaald met behulp van indirecte calorimetrie. Het dieet bestond vervolgens uit: calorierestrictie (dagelijks -22%), óf intermittent calorierestrictie (2 dagen per week -75%, 5 dagen geen reductie), óf de controlegroep met een stabiel dieet met dagelijks 100% van de energiebehoefte. Bloedwaarden werden bij aanvang en na 4 en 8 weken bepaald.
Van de 36 patiënten completeerden 31 (86%) de studie. Bij geen van de diëten was sprake van veranderingen in de adipokinen leptine en adiponectine. De patiënten toegewezen aan intermittent calorierestrictie vertoonden significante afname in geheugen T-cellen, waaronder CD4+EM (-5,00%; 95%-BI -8,73% – -1,28%; p=0,008), CD4+CM (-3,84%; 95%-BI -7,45% – -0,23%; p=0,04), en CD8+EM (-7,08%; 95%-CI -12,10% – -2,06%; p=0.006). Anderzijds was er sprake van een toename van naïeve T-cellen: CD4+naïef 5,93%; 95%-BI: 0,10% – 11,77%; p=0,05; CD8+naïef: 10,32%; 95%-BI 3.47% – 17.17%; p=0,003). Geen verschil werd gevonden voor de diverse T-lymfocyten bij de andere twee diëten. De onderzoekers keken ook naar metabolieten in het plasma. Bij de patiënten die de intermittent calorierestrictie ondergingen was een groter verschil in fosfolipiden en fosfoethanolamine over het algemeen geassocieerd met een grotere reductie in geheugen T-cellen en grotere toename in naïeve T-cellen.
In deze studie werd het effect van intermittent calorierestrictie onderzocht bij MS-patiënten. Het dieet werd vergeleken met een controlegroep met de normale volledige energiebehoefte en een dieet met dezelfde calorierestrictie als het intermittent dieet, maar gelijkmatig verdeeld over de week. Het intermittent fasting in deze studie was geassocieerd met een afname in T- geheugencellen. Het mechanisme achter deze veranderingen is niet helemaal duidelijk, maar mogelijk is er daarbij een rol voor biologisch relevante metabolieten van lipiden.
Een volledige weergave van de data in deze studie kan hier worden gevonden.
Referentie
Fitzgerald KC, Bhargava P, Smith MD, et al. Calorie Restriction Diets and Changes in T cell Subsets in People with Multiple Sclerosis. Gepresenteerd tijdens ACTRIMS forum 2022; abstract VP1.
Naar boven
