Nieuwe behandeling brengt levodopa in gelvorm rechtstreeks in dunne darm van parkinsonpatiënt

augustus 2022 Farmanieuws Willem van Altena
Destruction of neurons of Dorsal striatum, conceptual 3D illustration. Dorsal striatum is a nucleus in the brain basal ganglia, its neurons are damaged in Huntingon's disease and other choreas

De combinatie van levodopa, carbidopa en entacapon, in Nederland op de markt gebracht door Centafarm onder de merknaam Lecigon® wordt sinds 1 augustus vergoed vanuit de basiszorg. Daarmee is een nieuwe optie aan het behandelarsenaal van de neuroloog toegevoegd voor patiënten met gevorderde ziekte van Parkinson.¹ ² Het gaat om 3 componenten in een gel waarmee door middel van een pomp de werkzame stof levodopa rechtstreeks in de dunne darm gebracht wordt.

Levodopa

De ziekte van Parkinson kenmerkt zich onder meer door verstoringen in het bewegingsapparaat. Dit wordt veroorzaakt door het verloren gaan van dopamineproducerende cellen in de hersenen. Een tekort aan dopamine heeft tal van gevolgen, waaronder de typische Parkinsonsymptomen zoals trillen van ledematen, verstijving, onvermogen te bewegen en instabiliteit.³ ⁴ Om deze symptomen te onderdrukken wordt al sinds 1967 de stof levodopa gebruikt. Dit orale geneesmiddel is de gouden standaard in de behandeling van de ziekte van Parkinson en wordt in het lichaam omgezet naar dopamine, zodat de symptomen onderdrukt worden.⁵ ⁶

ON- en OFF-periodes

De behandeling kent ‘ON’- en ‘OFF’-periodes, veroorzaakt door schommelingen in de plasmaconcentraties van levodopa.⁶ Naarmate de ziekte vordert, wordt het moeilijker om de balans te vinden tussen deze schommelingen, waardoor er vaker en meer intense periodes van ‘ON’ en ‘OFF’ ontstaan. De orale medicatie is niet altijd meer voldoende in staat om de symptomen van de patiënt langdurig te onderdrukken. Dit kan gevolgen hebben voor de kwaliteit van leven van de patiënt en zijn of haar zorgverleners.⁶⁻¹² 

Dit is vaak het moment dat er overgeschakeld moet worden naar meer geavanceerde behandelopties, zoals deep brain stimulation (DBS), een apomorfinepomp of levodopa-carbidopa intestinale gel per sonde.⁵⁻⁷ Met de komst van de combinatie van levodopa, carbidopa en entacapon is er nu een vierde optie voor patiënten met gevorderde ziekte van Parkinson, wanneer andere beschikbare orale combinaties van geneesmiddelen tegen de ziekte van Parkinson geen bevredigend resultaat gegeven hebben.¹

Continue dopaminerge stimulatie

In het geneesmiddel Lecigon® wordt levodopa aangevuld met carbidopa en entacapon. De twee laatste componenten hebben als doel om de werkzame stof levodopa langer in het lichaam beschikbaar te houden, waardoor een lagere dosering van levodopa gegeven kan worden. ¹⁻¹³⁻¹⁴ De gel bereikt snel effectieve therapeutische spiegels levodopa.¹⁻¹³ Tevens zorgt de therapie voor continue dopaminerge stimulatie (CDS) waardoor er stabiele plasmaconcentraties van levodopa kunnen worden bereikt. ¹⁻¹³⁻¹⁴ Deze nieuwe behandeloptie wordt toegediend middels een pomp in de dunne darm en heeft als doel de controle over gevorderde ziekte van Parkinson te herwinnen. ¹⁻²⁻¹³

Vergrijzing

Door de groeiende vergrijzing is de verwachting dat het aantal mensen met de ziekte van Parkinson toeneemt met meer dan 56% over de periode 2018-2040. Zorgen voor minder of minder lange ‘OFF’-periodes kan impact hebben op het verminderen van de kosten en de behandellast voor patiënten en hun zorgverleners. ¹⁵ Therapieën die continue dopaminerge stimulatie verzorgen, kunnen hier een bijdrage aan leveren. ¹⁵⁻¹⁷

Referenties

1. SmPC Lecigon®, mei 2021;
2. Handleiding Crono® LECIG pomp;
3. Jankovic J. J Neurol Neurosurg Psychiatry. 2008;79(4):368-76;
4. https://www.medifocus.com/2009/preview.php?gid=NR013, laatst geraadpleegd op 27 juli 2022;
5. NICE Clinical Guideline NG71. Parkinson’s disease in adults. July 2017; 
6. Abbott A. Nature. 2010;466: S6–7;
7. Antonini A, Jenner P. Nat Rev Neurol. 2018;14(12):693–4;
8. Jankovic J. Mov Disord. 2005;20(Suppl 11):S11–6;
9. Stacy M. J Neural Transm. 2010;117(7):837–46;
10. Freitas ME et al. Semin Neurol. 2017;37(2):147–57;
11. Thanvi BR, Lo TC. Postgrad Med J 2004;80:452–458;
12. Ahlskog JE, Muenter MD. Mov Disord. 2001;16:448–58;
13. Senek et al. Movement Disorders 2017; Vol. 32, No. 2: 283-286;
14. Senek et al. Scientific Reports (2020) 10:18057;
15. Findley LJ, et al. J Med Econ 2011;14(1):130–9;
16. https://www.volksgezondheidenzorg.info/onderwerp/ziekte-van-parkinson/cijfers-context/trends#node-toekomstige-trend-ziekte-van-parkinson-door-demografische-ontwikkelingen, geraadpleegd op 27 juli 2022;
17. Politis M, et al. Mov Disord. 2010;25(11):1646–51.