Telerevalidatie kan uitkomst bieden bij patiënten met MS

oktober 2023 ECTRIMS 2023 Marleen Huijsmans
Dr. Maria Petracca

Telerevalidatie is een online service waarmee patiënten vanuit huis begeleid worden in hun revalidatietraject. Deze aanpak biedt een waardevolle kans om de toegang tot zorg voor de behandeling van patiënten met multipele sclerose (MS) te verbeteren. Tijdens ECTRIMS 2023 presenteerde dr. Maria Petracca (Sapienza University of Rome, Italië) de uitkomsten van een Italiaanse studie waarin de haalbaarheid en effectiviteit van telerevalidatie vergeleken werd met ‘on-site’-revalidatie.

Een revalidatietraject voor het verbeteren van het herstel van patiënten met chronische klachten gaat gepaard met frequente bezoeken aan verschillende zorgverleners. Deze ‘on-site’-bezoeken zijn belastend voor de patiënt en het zorgsysteem. Telerevalidatie kan uitkomst bieden, omdat de patiënt meer zeggenschap krijgt over het traject. Zo kunnen oefeningen thuis uitgelegd worden met behulp van video’s, of kan monitoring op afstand plaatsvinden. Het doel van de huidige studie was om te onderzoeken of telerevalidatie significant bijdraagt aan een verbetering in het globale welzijn van en symptomen die het belangrijkste zijn bij de patiënts perceptie van gezondheid: pijn, balans en vermoeidheid.

Studieopzet

Het gerandomiseerde gecontroleerde onderzoek bestond uit een revalidatie-interventie van 6 weken. Patiënten die gediagnosticeerd waren met MS volgens de McDonald-criteria uit 2017 en een Expanded Disability Status Scale (EDSS) tussen 2,0 en 5,5 hadden, werden geïncludeerd in de studie. Na randomisatie volgde de experimentele groep een telerevalidatieprogramma waarbij sessies via videobellen werden uitgevoerd en gebruik werd gemaakt van Kinect-sensoren. De controlegroep volgde een on-site-revalidatieprogramma. In beide gevallen was de revalidatie gericht op het verbeteren van de spierkracht, laten afnemen van spasticiteit, verbeteren van de balans, corrigeren van een afwijkend wandelpatroon en het verbeteren van de dagelijkse activiteiten.

Voor en na het revalidatietraject werden de resultaten beoordeeld op basis van: de Berg Balance Scale (BBS) voor de balans; de Symbol Digit Modalities Test (SDMT) voor het cognitief vermogen; de Multiple Sclerosis Quality of Life-54 (MSQoL-54) voor de kwaliteit van leven; en de Fatigue Severity Scale (FSS) voor de mate van vermoeidheid.

Resultaten

In totaal voltooiden 51 deelnemers het onderzoekstraject (37 vrouwen; gemiddelde leeftijd 46,3 jaar; mediane EDSS 3,5). De telerevalidatiegroep (n=25) en de on-site-revalidatiegroep (n=26) hadden vergelijkbare demografische eigenschappen. Alle 51 studiedeelnemers hadden baat bij het revalidatietraject: op basis van alle gemeten parameters werden verbeteringen gezien na het traject van 6 weken (p<0,01). Hierbij werd geen verschil gezien tussen de telerevalidatie (TR)- en on-site-revalidatiegroep. Zie Figuur 1.

FIGUUR 1. Verandering in klinische parameters van mensen met MS tussen de aanvang van de studie (tijdspunt 0) en na het 6-weekse revalidatietraject (tijdspunt 1).

Van de klinisch-demografische kenmerken voorspelde alleen de score van de baseline FSS-score (p=0,002), Berg-score (p<0,001) en SDMT-score (p=0,003) de respectieve verandering in de uitkomstmaat in de loop van de tijd.

Conclusie

Het 6-weekse telerevalidatietraject was effectief in het verbeteren van vermoeidheid, cognitieve vaardigheden en balans bij mensen met MS. Er werden geen significante verschillen gemeten tussen de effectiviteit van telerevalidatie en on-site-revalidatie. De onderzoekers concluderen hieruit dat telerevalidatie mogelijk een uitkomst biedt bij de behandeling van patiënten met MS en gematigde invaliditeit.

Referentie

Petracca M, Sellitto G, Ruotolo I, et al. Effectiveness of telerehabilitation vs on-site rehabilitation on disability, fatigue and quality of life in multiple sclerosis: a randomized clinical trial. Gepresenteerd tijdens MSMilan2023; abstract 926/O087