Het gebruik van anti-epileptica (‘antiseizure medication’, ASM) tijdens de zwangerschap lijkt geassocieerd te zijn met afwijkingen in de ontwikkeling van het brein van het kind. Het is tot dusver echter onduidelijk welke specifieke psychiatrische consequenties ASM-gebruik tijdens de zwangerschap heeft op het kind. De resultaten van een studie naar de associatie tussen prenatale ASM-blootstelling en psychiatrische aandoeningen bij kinderen en jongvolwassenen zijn recentelijk gepubliceerd in JAMA Neurology.
De prospectieve studie was gebaseerd op data uit populatieregisters uit Denemarken, Finland, IJsland, Noorwegen en Zweden en omvatte data van 4.546.605 kinderen die levend geboren werden tussen 1996 en 2017. Daarvan waren 38.661 kind van een moeder met epilepsie. Wanneer de moeder vanaf 30 dagen voorafgaande aan de eerste dag van de laatste menstruatiecyclus tot aan de geboorte een ASM voorgeschreven kreeg werd het kind gecategoriseerd als ‘prenataal blootgesteld’. De belangrijkste uitkomst was de diagnose van een psychiatrische aandoening, waarbij werd gekeken naar zowel een gecombineerd eindpunt als 13 individuele aandoeningen.
Van de bijna 40.000 geïncludeerde kinderen was 51,3% man, met een gemiddelde leeftijd aan het eind van de studie van 7,5 jaar. Van deze kinderen bleek 42,6% prenataal blootgesteld te zijn aan een ASM. Prenatale blootstelling aan valproïnezuur bleek geassocieerd met een toegenomen risico op het gecombineerde psychiatrische eindpunt (aangepaste hazardratio (aHR) [95%-BI]: 1,80 [1,60-2,03], cumulatief risico van aan ASM blootgestelde kinderen na 18 jaar [95%-BI]: 42,1% [38,2%-45,8%], cumulatief risico van niet-blootgestelde kinderen na 18 jaar [95%-BI]: 31,3% [28,9%-33,6%]. Dit verschil werd voornamelijk veroorzaakt door aandoeningen binnen het spectrum neurologische ontwikkelingsaandoeningen.
Prenatale blootstelling aan lamotrigine, carbamazepine en oxcarbazepine bleek niet geassocieerd te zijn met een verhoogd risico op het ontwikkelen van psychiatrische aandoeningen. Blootstelling aan topiramaat tijdens de zwangerschap was geassocieerd met ADHD bij het kind (aHR [95%-BI]: 2,38 [1,40-4,06]). Daarnaast was het gebruik van levetiracetam tijdens de zwangerschap geassocieerd met het ontwikkelen van ADHD en angststoornissen bij het kind (ADHD: aHR [95%-BI]: 2,17 [1,36-3,72], angststoornis: aHR [95%-BI]: 1,78 [1,03-3,07]).
De resultaten van deze studie duiden volgens de auteurs op een noodzaak tot voorzichtigheid bij het voorschrijven van anti-epileptica bij zwangere vrouwen. Op basis van deze data lijken het gebruik van valproaat, topiramaat of levetiracetam vlak voor of tijdens de zwangerschap het risico op het ontwikkelen van een psychiatrische aandoening bij het kind te verhogen. Hoewel blootstelling aan lamotrigine, carbamazepine en oxcarbazepine op basis van deze studie het risico op psychiatrische aandoeningen niet lijken te verhogen, is meer onderzoek nodig om er zeker van te zijn dat hogere doses van deze middelen niet risicovol zijn voor het kind.
Referentie
Naar boven
