KWALITEIT VAN ZORG

Gespecialiseerde zorg voor het toenemende aantal mensen met de ziekte van Parkinson in Nederland

SAMENVATTING

De ziekte van Parkinson en parkinsonisme zijn chronische progressieve neurologische aandoeningen zonder curatieve behandelopties. De prevalentie van beide stijgt, met een toenemende zorgconsumptie door ziektespecifieke beperkingen en complicaties als gevolg. Recent onderzoek toont aan dat behandeling door gespecialiseerde zorgverleners het aantal complicaties bij mensen met de ziekte van Parkinson aanzienlijk vermindert. Het landelijke ParkinsonNet-netwerk, dat zorgdraagt voor het trainen en bijscholen van de betrokken zorgverleners, viel tot voor kort buiten de reguliere zorgbekostiging. Met de nieuwe regeling voor algemene diensten ten behoeve van verzekerde zorg is hier verandering in gekomen en is bekostiging van zorgnetwerkorganisatie een vast onderdeel van de zorgkosten. Dit biedt mogelijkheden voor de financiering van andere ketenzorgorganisaties voor mensen met andere chronische aandoeningen.

(TIJDSCHR NEUROL NEUROCHIR 2023;124(8):345–8)

Richtlijn Epilepsie geactualiseerd: 4 geüpdatete modules

SAMENVATTING

Epilepsie is een veelvoorkomende aandoening. De ontwikkelingen op diagnostisch en behandelgebied zijn talrijk. Om kwaliteit van zorg in dit veranderende spectrum te borgen, zijn op de actualiteit gebaseerde richtlijnen nodig. De richtlijn Epilepsie bestaat uit 26 modules. Op 4 oktober 2023 zijn de geactualiseerde modules van deze richtlijn online beschikbaar gekomen. In dit artikel wordt beschreven wat er nieuw is ten opzichte van de vorige versie van de richtlijn, en wat de consequenties zijn voor de dagelijkse praktijk.

(TIJDSCHR NEUROL NEUROCHIR 2023;124(8):340–4)

EAN/PNS-richtlijn: nieuwe classificatie, diagnostiek en behandeling van CIDP

SAMENVATTING

Typische chronische inflammatoire demyeliniserende polyneuropathie (CIDP) en varianten vormen een complex spectrum van chronische immuungemedieerde polyneuropathieën, met een variabel beloop en behandelrespons. De nieuwe internationale EAN/PNS-richtlijn CIDP bevat een nieuwe classificatie, uitgebreide overweging voor de diagnostiek en een stappenplan voor de behandeling. Bij een compatibele klinische presentatie zijn bloedonderzoek en EMG de belangrijkste diagnostische pijlers voor de uiteindelijke diagnose CIDP. Zenuwechografie en MRI, en een duidelijk verhoogde concentratie eiwit in liquor kunnen in belangrijke mate bijdragen aan het identificeren van patiënten met CIDP als deze niet aan de EMG-criteria voldoen. Er zijn echter klinische ‘mimics’ die moeten worden overwogen bij de interpretatie van aanvullend onderzoek en bij een afwijkend beloop na behandeling. De medicamenteuze behandeling van CIDP is met name gericht op adequate immuuntherapie en gebruik van gevalideerde uitkomstmaten om de effectiviteit en noodzaak tot continueren regelmatig te evalueren. Raadpleeg de CIDP-expertisecentra laagdrempelig bij twijfel over de diagnose, bij CIDP-varianten en bij langdurige behandelingen. Bij langdurige onderhoudsbehandeling moet regelmatig worden getoetst of dit nog nodig is, omdat een belangrijk deel van de CIDP-patiënten in remissie komt.

(TIJDSCHR NEUROL NEUROCHIR 2023;124(6):245–53)

De nieuwe CIDP-richtlijn: meer kennis maakt minder atypisch

Editorial bij de bijdrage van Goedee et al. getiteld ‘EAN/PNS-richtlijn: nieuwe classificatie, diagnostiek en behandeling van CIDP’, Tijdschr Neurol Neurochir 2023;124(6):245-53.

(TIJDSCHR NEUROL NEUROCHIR 2023;124(6):243–4)

Nieuw protocol Arterieel herseninfarct bij kinderen

SAMENVATTING

Recentelijk is een landelijk protocol voor herseninfarcten bij kinderen online gepubliceerd. Betere herkenning van een mogelijk herseninfarct door zorgverleners en het snel verrichten van de juiste diagnostiek kunnen ervoor zorgen dat meer kinderen in aanmerking komen voor acute therapie in de vorm van endovasculaire therapie of intraveneuze trombolyse. Ook de verdere diagnostiek, behandeling en secundaire preventie worden besproken.

(TIJDSCHR NEUROL NEUROCHIR 2023;124(4):160–4)

Revalidatie bij multiple sclerose

SAMENVATTING

Multiple sclerose is in de westerse wereld de meest voorkomende oorzaak van niet-traumatische invaliditeit op jongvolwassen en middelbare leeftijd. In het beloop van de ziekte worden patiënten geconfronteerd met functionele beperkingen op verschillende domeinen. De ernst van deze problemen neemt toe bij een langere ziekteduur. Voor optimale zelfredzaamheid, eigen regievoering en maatschappelijke participatie is het belangrijk dat er in de spreekkamer aandacht is voor deze beperkingen en dat er zo nodig een revalidatietraject wordt ingezet. Afhankelijk van de ernst en de complexiteit kan dit in de eerste of tweede lijn plaatsvinden. In dit artikel worden puntsgewijs de aanbevelingen besproken uit de meest recente richtlijn.

(TIJDSCHR NEUROL NEUROCHIR 2023;124(3):117–22)

Lumbaalpunctie bij gebruik van een plaatjesaggregatieremmer of antistollingsmiddel?

SAMENVATTING

De lumbaalpunctie is een frequente procedure in de neurologische praktijk. Plaatjesaggregatieremmers en antistollingsmiddelen vormen hiervoor een relatieve contra-indicatie, vanwege het risico op bloedingscomplicaties. Er is echter meer informatie nodig over het risico op bloedingscomplicaties om onderbouwd te kunnen beslissen onder tijdsdruk een lumbaalpunctie wel of niet te doen. Dit artikel betreft een systematische review naar het risico op bloedingscomplicaties na een lumbaalpunctie bij gebruik van (dubbele) plaatjesaggregatieremmers of antistollingsmiddelen. Vier studies, met patiëntaantallen tussen n=110 en n=665, werden geanalyseerd. Ondanks de bescheiden grootte laten deze studies zien dat het risico op een spinaal hematoom niet groot is bij gebruik van middelen die volgens de huidige richtlijnen als contra-indicatie gelden; bij gebruik van dubbele plaatjesaggregatieremmers werd een risico gerapporteerd van 0% (95%-betrouwbaarheidsinterval: 0–3,6%). De absolute risico’s moeten worden meegewogen bij het besluit om onder tijdsdruk een lumbaalpunctie te verrichten bij een patiënt bij wie door gebruik van medicatie een contra-indicatie geldt.

(TIJDSCHR NEUROL NEUROCHIR 2023;124(1):22–7)